Perspectief 2020-47

2020-47 Synodaliteit: leitmotiv of een kerkelijke manier van zijn? 13 bisschop. Noch een regionale kerk, noch de universele Kerk (d ie men correcter ‘hele’ dient te noemen) is Kerk in de strikte zin, want het gaat eerder om een groepering van lokale Kerken (en niet ‘particuliere’, een uitdrukking, die voor al sinds Vaticanum II gangbaar is, maar tot verwarring leidt) die met elkaar in communio zijn. De communio begrepen als een verband tussen eenheid en diversiteit, voltrekt zich dus zowel ad intra van de diocesane Kerk als ‘ ad extra , d.w.z. in haar relatie met de andere lokale Kerken. In die zin is de synodaliteit de bestaanswijze van de Kerk door haar dubbele rol: a) de synodaliteit is de wijze waarop een lokale Kerk dient te functioneren en b) de synodaliteit is de wijze waarop de communio tussen de lokale Kerken tot uiting moet ko- men. Deze tweede synodaliteit veronderstelt een participatie aan het synodale leven van alle lokale Kerken (diversiteit) en tegelijkertijd, het bestaan van een eenheidscentrum be- lichaamd door de primaatskerk. In dit verband citeert men dikwijls de 34ste canon, die apostolische wordt genoemd, en over deze interdependentie tussen de bisschoppen en de primaat handelt. Het is zo dat wanneer een bisschop deelneemt aan een synode hij zichzelf niet vertegenwoordigt maar de Kerk (waarvan h ij de “corporatieve persoonlijk- heid” is). Om die reden is een synode altijd een b ijeenkomst van Kerken en niet van individuen. 38 We begrijpen nu misschien beter het belang van de lokale Kerk. Indien, volgens Lumen Gentium 23, de ene Kerk in en door alle lokale Kerken bestaat, dan voltrekt de correlatie tussen de kerkelijke conciliariteit en de bisschoppelijke synodaliteit zich noodzakelijker- wijze in en dankzij de lokale Kerk. In haar manifesteert zich op een sacramentele wijze de fundamentele natuur van de Kerk als communio. De lokale Kerk ligt dus aan de basis van de synodaliteit. 4. Een blik op de realisaties van de synodaliteit Nu we bondig de verschillende ecclesiologische principes hebben aangegeven waarop de synodaliteit berust, dienen we ons af te vragen welke de praktische resultaten ervan zijn. Het is gebruikelijk geworden drie niveaus te onderscheiden in het kerkelijk leven: lokaal, regionaal en universeel. Vermits het universele niveau heel dikwijls de centrale kwestie is