Perspectief 2019-46

2019-46 Zizioulas’ Gemeenschap en andersheid 9 het leven geven. Dat is liefde in vrijheid. God schept door te roepen. Er is dus niets of niemand die niet persoonlijk gewild is; er is niets en niemand wiens bestaan niet vanuit een liefdesroep en in vrijheid tot stand is gekomen. Het loutere feit dat iemand bestaat, is zo het bewijs dat hij of zij bemind is. Liefde en vrijheid liggen dus aan de basis van al wat bestaat. De relatie tussen God en zijn schepping is niet die tussen twee partners die in wezen hetzelfde zijn delen. Op het vlak van de natuur is er een onherleidbare andersheid tussen beiden. Maar op het vlak van het persoon-zijn is de relatie wel mogelijk, want de persoon is in staat buiten zichzelf te reiken en zich aan te passen aan wat van nature anders is. Natuur en persoon verhouden zich tot elkaar als het wat en het hoe. Over de goddelijke natuur, het ‘wat’ van God kunnen wij niets weten, maar wel over het ‘hoe’, dat is het persoon-zijn van God. In zijn persoon-zijn treedt God in relatie met zijn schepping. Door de mens te roepen om in relatie met Zichzelf te treden, roept God de mens om persoon te worden, boven de wetmatigheden van zijn gevallen natuur uit te stijgen en zich te verenigen met God. Precies hierin zal de betekenis van de ascese te vinden zijn. Omdat de mens op God gelijkt in het persoon-zijn en dus zichzelf kan overstijgen, kan er tussen God en de mens een relatie zijn die gekenmerkt wordt door liefde en vrijheid. Er kan een volkomen vereniging ontstaan met behoud van de andersheid. 6. Theologie van boven Zizioulas bepleit, tegen de westerse tendens van de laatste tientallen jaren in, een theolo- gie van boven, dat wil zeggen dat wij het persoon-zijn van God niet kunnen begrijpen vanuit onze menselijke ervaring van het menselijk persoon-zijn. Voor we het weten denken we dan toch weer vanuit het beeld van een individu. Het is precies andersom: de mens kan maar werkelijk persoon worden door het ‘schouwen’ van het persoon-zijn in God. Dat heeft grote gevolgen, bijvoorbeeld voor wat het betekent dat God Vader wordt genoemd. Vader en Zoon zijn namen van de goddelijke personen en duiden hun relatie aan. Maar wie vanuit het menselijk vaderschap tot kennis over God de Vader meent te kunnen gera- ken zal waarschijnlijk niet veel meer kunnen doen dan een menselijk ideaalbeeld projecteren op God.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=