Perspectief 2019-46

2019-46 13 Moederschap van God: vrouwe Wijsheid of Maria Twee heilswegen bij Augustinus Dr. Kitty Bouwman In het oecumenisch gesprek is Maria een hot item . In de oosterse kerk is Maria zowel de moeder van God als een toevlucht voor christenen. De westerse katholieke kerk ziet Maria als de hemelse moeder die niet te scheiden is van haar zoon. Voor protestanten is Maria een aards mens, die net als wij in zonde geboren is uit ouders. Deze verschillende visies op Maria maken het oecume- nische gesprek complex. Bij de kerkvader Augustinus (354-430) vinden we deze complexiteit nog niet. Voor hem was Maria een aardse moeder en geen hemelse moeder. In zijn werken ont- dekte ik een oude wijsheidstraditie waarin vrouwe Wijsheid op de voorgrond treedt. Zij is de goddelijke moeder. Aan de hand van vrouwe Wijsheid en Maria beschrijft hij twee heilswegen. Wellicht kan zijn visie het oecumenische gesprek over het moederschap van God een nieuwe richting geven. 1. Moeder van Jezus – moeder van God Als er over het moederschap van God wordt gesproken, dan gaat het al gauw over Maria en niet over vrouwe Wijsheid. Dat is merkwaardig, omdat vrouwe Wijsheid de beste pa- pieren heeft in de Bijbel als het gaat over het moederschap van God. In de Bijbelse wijsheidsliteratuur is Wijsheid prominent aanwezig en wordt zij gepersonifieerd als een goddelijke vrouw en moeder. Deze wijsheidstraditie was nog levend ten tijde van het leven van Jezus, die in zijn tijd op een kruispunt van meerdere tradities stond. Sporen van deze wijsheidstraditie vinden we terug in teksten van het Nieuwe Testament en ook bij Augus- tinus. Daarover straks meer.