Perspectief 2019-45

2019-45 Thema – Gemeenschap en Andersheid Teksten symposium 17 mei 2019 in Utrecht v. Meletios Webber 9 betrokken bij de hiërarchische structuur van de kerk, sommigen, als bisschoppen, het be- heer van bisdommen, en het omgaan met de sociale problemen van hun tijd. Ze waren betrokken bij de verschillende ministeries (diakoniai) van de kerk, en velen waren monni- ken en monialen, geconfronteerd met dezelfde soort uitdagingen als monastieken in de moderne wereld. In leerstellige zaken behandelden ze verschillende ketterijen toen ze opkwamen, niet zo- zeer om een geloofsverklaring ter wille van zichzelf, maar eerder in een poging om gedachten en praktijken die geen resonantie vonden bij de ervaring van de heiligen weg te duwen van het leven van de kerk. Het waren geen speculatieve denkers die academische verhandelingen schreven voor an- dere academici om te lezen, maar mannen en vrouwen die het door hen ervaren geloof in woorden brachten. Ik betwijfel of het fair is om aan deze kerkleraren een sterke scheidingslijn toe te kennen tussen filosofie en theologie, als zodanig. Waar deze leraren zich van bewust waren, was de spanning tussen de aannames van de 'heidense' filosofie en die van de geopenbaarde innerlijke werking van God. Het Grieks, de taal die door de meeste vaders werd gebruikt was (min of meer) dezelfde taal die gebruikt werd door Plato, Aristoteles en de andere groten. We moeten echter ook begrijpen dat taal een (grotendeels onuitgesproken) beperkende functie heeft, gebaseerd op algemeen gebruik en vocabulaire, evenals het vermogen om gedachten en ideeën over te brengen. Iedereen die regelmatig heeft geprobeerd om in het Nederlands een onderscheid te maken tussen het Engelse woord "mental" en het En- gelse woord "spiritual", zal weten wat ik bedoel. Vanaf het begin van het leven van de kerk was er een groot probleem bij het gebruik van de Griekse taal om over te brengen wat in wezen de Semitische ervaring van het Evangelie was. We kunnen dit misschien het duidelijkst zien in de proloog van het evangelie van Johannes, waar de theologische ervaring van de vroege kerk is samengevat, dat wil zeg- gen, Joodse openbaring in Griekse gedachtevormen. De uitdrukking "Het Woord is vlees geworden" is een prachtig voorbeeld van deze spanning, waardoor latere generaties van