Perspectief 2019-45

2019-45 Thema – Gemeenschap en Andersheid Teksten symposium 17 mei 2019 in Utrecht zr. Hildegard Koetsveld OSB 5 Zizioulas heeft een groots boek geschreven. Anders was u hier niet. Maar in meerdere opzichten is het geen gemakkelijk boek. Ook in de Nederlandse vertaling is het dat niet geworden. Ik ben het boek gaan vertalen omdat ik het samen met anderen ging lezen. Dat vroeg om een vertaalde tekst. Mede uit de reacties van de deelnemers werd me duidelijk dat dit een boek voor de toekomst is, van groot belang voor zoekende mensen, voor de kerk, de oecumene en ook voor de samenleving. Heel kort wil ik iets met u delen van wat me geraakt heeft en wat naar mijn aanvoelen grote consequenties heeft op werkelijk alle terreinen van het leven, dus ook voor theologie en kerk-zijn. Zizioulas zet de persoon en het persoon-zijn in het centrum van de theologie. De persoon is uniek, nooit te herleiden tot iets algemeens, nooit in categorieën onder te brengen zon- der hem geweld aan te doen. Nooit in een theorie te persen, of volgens een ethisch systeem te beoordelen. De persoon wordt niet geabsorbeerd door iets of iemand anders, waardoor hij verdwijnen zou. De persoon is vrij en wezenlijk extatisch, altijd bewegend naar de ander toe. Je bent persoon samen met degene met wie je in gemeenschap bent. Eén persoon is geen persoon. De persoon heeft eeuwig leven. Personen in het meervoud blijven altijd de Ander voor elkaar, terwijl ze in staat zijn volkomen één te worden. De persoon is een mysterie. Los gezien van God is hier op aarde niemand een persoon. We zijn individuen, begrensd, een klein deeltje, onderhevig aan de wetten van de natuur. Geketend aan de drang tot zelfbehoud, levend vanuit het ‘ ík‘ en naar het ’ík’ toe. Los van God sterft de schepping, keert terug tot het niets. Terug tot de aarde waaruit zij genomen is. Persoon-worden is een zaak van leven of dood. Wij, zo gewend te denken vanuit onze menselijke ervaring, wij zeggen en masse: God is geen persoon. Dat is veel te beperkt. God is universeel of kosmisch. Wij zeggen liever: God is ‘iets’. Maar kijk, nu gaan we onszelf ook steeds meer zien als een ‘iets’, een ding, voor- geprogrammeerd of product van iets of iemand anders. De anderen worden ingeschat op hun economische waarde of kosten en ook de rest van de schepping moet eraan geloven. Ze moet ons energie, geld of rust verschaffen en ons tot genoegen dienen, totdat ze ziek wordt en wij met haar.