Perspectief 2019-45

Perspectief 32 In gesprek met Ioannis Zizioulas als oecumenisch theoloog en brengt ons in een beweging van liefde naar de Ander en creativiteit in de wereld. Zizi- oulas werkt het uit voor de eros en voor de kunst. Op de beminde mens, op de vergankelijke materie wordt een persoonlijk stempel van de schepper gezet. In principe sluit eucharistie iedere uitsluiting uit. 7. Hiërarchie in de kerk? Zizioulas redeneert: zoals in de Triniteit de Vader het principe van eenheid is, zo is in de eucharistische gemeenschap de bisschop het principe van eenheid. Zoals in de Triniteit de Zoon en de Geest hun zijn ontvangen van de Vader, zo in de kerk de gelovigen hun een- heid met God en met elkaar door de bisschop. Kerkelijk vaderschap weerspiegelt trinitarisch vaderschap. Dit ligt voor protestanten, en niet alleen voor hen, heel moeilijk. Ook onder oosters-orthodoxen krijgt het een gemengde ontvangst. Hoe verhoudt zo’n notie van episcopale autoriteit zich tot de eveneens in de orthodoxie gekoesterde noties van conciliariteit, synodaliteit, sobornost’ ? Wat weegt uiteindelijk het zwaarst? Leidt dit type argumentatie voor het primaat van de bisschop niet via een opklimmende reeks van bis- schop, metropoliet, patriarch, uiteindelijk tot erkenning van een universeel primaatschap zoals de Paus? 11 Een heel andere vraag zie ik komen vanuit de sociologie die steeds meer een netwerk- samenleving ziet ontstaan met dynamische allianties en wisselende coalities. Hoe verhoudt de kerk als gemeenschap in andersheid zich daartoe? Kan niet juist een vorm van meer- voudige ambtelijke representatie het principe van gemeenschap in andersheid weerspiegelen? Vanuit de theologische antropologie kunnen we aandragen dat de mens als imago dei beeld is van de heilige Drie-eenheid en niet alleen van de Vader-God. Zou de bisschop dat niet mogen weerspiegelen in relatie met de gelovigen, in een flexibiliteit en fluïditeit van symbolische rollen? Ik laat de ambtstheologie verder rusten. Overeind blijft dat Zizioulas met zijn visioen van gemeenschap-in-andersheid en andersheid-in-gemeenschap oorspronkelijke kernen en inspiraties van de christelijke beweging heeft opgepakt die het verdienen om door álle kerken en mensen van goede wil te worden ontvangen en verder gedragen. En laat zijn visioen vooral ook leidend zijn voor de kerken in hun gemeenschap met elkaar.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=