Perspectief 2019-45

Perspectief 14 Enkele achtergronden van de theologie van metropoliet John Zizioulas Een ander kenmerk van het boek van de Metropoliet dat wellicht commentaar behoeft, is zijn verklaring dat de kerk alleen 'de kerk' kan zijn als ze zich in een staat van 'metanoia' bevindt. Dit is een moeilijk woord, zelden geholpen door de gebruikelijke vertalingen. In het Engels wordt het vaak vertaald als ‘repentance’. Helaas heeft dit Engelse woord ook zware connotaties van spijt, die het Griekse woord niet bevat. In het Nederlands is het mogelijk nog erger. ‘Berouw’ is volledig misleidend in elke normale vertaling van ‘me- tanoia’ , en ‘bekering’ is slechts iets beter. Het Griekse woord 'metanoia' betekent in essentie een verandering van het spirituele hart van iemand. Het kijkt bijna volledig voorwaarts, niet achterwaarts en is bijgevolg vol con- notaties van ontmoeting en overgave aan God met het oog op het vaststellen van betekenisvolle verandering. In deze context is ‘metanoia’ het kenmerk van een kerk die haar verkondiging stevig op de relatie met een echte en leven veranderende Goddelijkheid heeft geënt. 4. Ter afsluiting Ik zou willen besluiten met een paar persoonlijke, misschien zelfs idiosyncratische opmer- kingen die niet moeten worden opgevat als een kritiek op de inhoud van het boek zelf, of van de auteur ervan. Van tijd tot tijd spreekt metropoliet Ioannis erg kritisch over psychologie. Hij noemt alleen Freud als woordvoerder. Op dezelfde manier heeft hij weinig goeds te zeggen over we- tenschap; de enige wetenschapper die hij noemt is Darwin. De wetenschap heeft zich sinds de tijd van Freud en Darwin veel verder ontwikkeld. Zou het gezien de duizelingwekkende onthullingen in de laatste honderd jaar van de we- tenschap in het algemeen en psychologie in het bijzonder, nu niet passender zijn om het denken over theologie en wetenschap opnieuw te integreren, om te beginnen door de verschillende bronnen van kennis dichter bij elkaar te brengen? Zou het bijvoorbeeld niet mogelijk zijn dat de finesses van de kwantummechanica ons heel wat kunnen leren over het leven van God? Wordt het niet tijd voor leden van de hedendaagse kerk, mannen en vrouwen, om in navolging van de Cappadociërs het leven van God weer te geven volgens de volheid van de hedendaagse wijsheid en kennis?

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=