Perspectief 2019-43

2019-43 Thema - Dordt en Franciscus over de bestemming van de mens Prof. dr. Gijsbert van den Brink 97 26 Congregatie voor de geloofsleer, Placuit Deo (22 februari 2018) ( https://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=6846 ) . Het kritisch inzetten op hedendaagse herlevingen van gnosticisme en pelagianisme is dus niet een spontane oprisping van paus Franciscus, maar ligt breder ingebed in de huidige theologische koers van het Vaticaan. 27 Vgl. bijv. W. Verboom, De belijdenis van een gebroken kerk. De Dordtse Leerregels – voorgeschiedenis en theologie (Zoetermeer: Boekencentrum, 2005), 27-29. 28 Ook deze zinsnede wordt geciteerd uit Franciscus’ eerdere brief Evangelii Gaudium , 94. 29 Vertalen luistert nauw. Het Italiaans heeft hier “In Lui veniamo santificati” ( Acta Apostolicae Sedis 115, nr 12) wat beter weergegeven wordt met “In Hem zijn wij heiligen” (vgl. de Engelse vertaling: “In Him is our ho- liness”) dan met “In Hem worden wij geheiligd” zoals de Nederlandse werkvertaling heeft (mijn cursivering). Dat laatste is ook niet in lijn met het verband van Franciscus’ woorden. 30 Zo wordt in het theologiehistorisch onderzoek tegenwoordig liever gesproken over semi-augustinianisme dan over semipelagianisme; zie bijv. Irena Backus en Aza Goudriaan, “Semipelagianism: The Origin of the Term and Its Passage into the History of Heresy,” Journal of Ecclesiastical History 65 (2014), 25-46. Ook het hele beeld van Pelagius zelf is trouwens aan bijstelling (en herwaardering) onderhevig; vgl. Peter van Eg- mond, “A Confession Without Pretence. Text and Context of Pelagius' Defence of 417 AD", diss. VU Amsterdam 2013. 31 Zie daarover de elders in dit nummer opgenomen bijdrage van Anton ten Klooster. 32 Zo heeft de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk voor 2019 “Heilig Evangelie, heilig gebod” als jaarthema; in 2018 ging het over een vergelijkbaar thema: “Heilig is de HEERE”. 33 Vgl. Dordt in context , 122-139. 34 In Christelijke dogmatiek. Een inleiding (Zoetermeer: Boekencentrum, 2012), 616-625, geven C. van der Kooi en schrijver deze in overweging om in plaats van over “heiliging” (traditionele kerktaal die vandaag ge- makkelijk allerlei misverstanden kan oproepen) te spreken over transformatie , in de zin van concrete levensvernieuwing. 35 Ik dank drs. Geert van Dartel en prof. Marcel Sarot voor hun behulpzame kanttekeningen bij een eerdere versie van dit artikel.