Perspectief 2019-43

Perspectief 72 Dordt en Franciscus over de bestemming van de mens Bij wijze van inleiding Prof. dr. Marcel Sarot Op vrijdag 8 februari 2019 organiseerde de Katholieke Vereniging voor Oecumene een studiemiddag over Dordt en Franciscus over de bestemming van de mens. Aan de hand van twee actuele ge- schriften – een nieuw geschrift en een oud geschrift dat weer volop in de aandacht staat – wilde deze studiedag aandacht vragen voor een thematiek die in onze tijd uitermate relevant is. De geschriften waar het om gaat zijn Gaudete et exsultate en De Dordtse Leerregels. Laat ik eerst iets zeggen over beide teksten. De Dordtse Leerregels werden opgesteld op de Synode van Dordt (1618–1619) ter weerlegging van de leer van Arminius dat God die mensen tot heil uitverkiest van wie Hij van tevoren weet dat zij zullen gaan geloven, en dat de mens zowel het vermogen heeft om het geschenk van het geloof te accepteren als om het te verwerpen. In 2018–2019 is het 400 jaar geleden dat deze synode plaatsvond, en dat is voor de protestanten in Nederland reden om de Synode van Dordt te herdenken. Een voortrekkersrol bij deze herdenking vervult Gijsbert van den Brink, universiteitshoogleraar voor theologie en wetenschap aan de Vrije Universiteit te Amsterdam met zijn boek Dordt in context . 1 Bij de Dordtse Leerregels gaat het dus om een belijdenisgeschrift dat de eeuwen heeft doorstaan en groot gezag geniet, ook al is het steeds ook weer bekritiseerd. 2 Bij Gaudete et exsultate 3 gaat het weliswaar om een geschrift van de Paus, die binnen de Rooms-Ka- tholieke Kerk leergezag heeft, maar niet om een geschrift dat qua status in de buurt komt van een belijdenisgeschrift. Er zijn verschillende genres Pauselijke geschriften die elk ge- eigend zijn voor een bepaald doel en een bepaald gezag hebben. Apostolische exhortaties zijn leerstellig van aard en hebben minder gezag dan encyclieken. Het is kenmerkend voor Paus Franciscus dat hij boodschappen van enig gewicht afgeeft in teksten die, gewogen volgens de traditionele Vaticaanse hiërarchie van officiële kerkelijke documenten, minder