Perspectief 2018-42

2018-42 Prof. Dominique Jacquemin 9 nooit zo’n vraag zou gesteld hebben. Men kan zo aanvoelen tot wel ethisch dilemma dit kan leiden. Ten slotte is het belangrijk om nog te verwijzen naar een ander aspect dat binnenkort de levenseindebeslissingen kan beïnvloeden: de huidige reflecties over het begrip «levens- moeheid». 7 Hier is geen sprake van één of meer pathologische aandoeningen, maar veeleer van een levenservaring, een levensmoeheid die voortvloeit uit een «voltooid le- ven» dat volgens sommigen een subjectief criterium zou kunnen worden om euthanasie te vragen. Verbonden met wat we over de «ontgoocheling» eigen aan de ontoereikende antwoorden van de geneeskunde beschreven hebben, zou «levensmoeheid» een nieuw ervaringscriterium voor de levenseindebeslissingen kunnen worden. Dit roept volgens ons ernstige vragen op. 3 Een kerkelijk referentiekader Deze contextuele elementen die de levenseindebeslissingen kunnen beïnvloeden, bren- gen ons bij onze hoofdvraag: hoe komen christenen tot een beslissing? We bevinden ons hier op het scherpst van de snede. Maar voordat we een beslissing nemen, biedt de ker- kelijke traditie ons zowel op universeel als lokaal vlak, bepaalde ankerpunten. 3.1 Het leergezag van de katholieke Kerk Gezien de technologische medische evolutie, nam de Katholieke Kerk reeds heel vroeg, veel vroeger dan de betrokken medische instanties en de samenleving, een standpunt in over de volgende kwesties die verband houden met het levenseinde: pijnbestrijding, the- rapeutische hardnekkigheid en euthanasie. Overlopen we vlug de belangrijkste referentiepunten voor katholieken die zo’n beslissingen moeten nemen. De katholieke Kerk was een pionier op het gebied van pijnbestrijding. 8 Reeds in 1957, in een tijd waar de medische praktijk nog terughoudend stond tegenover het aangepast ge- bruik van morfine, pleitte paus Pius XII voor de noodzaak van pijnbestrijding: «Welke redenen maken pijnbestrijding in bepaalde gevallen toelaatbaar, zonder dat ze afbreuk doen aan een ernstige verplichting of het ideaal van het christelijk leven? Men zou er vele kunnen opnoemen, maar hoe verscheiden ook, ze kunnen herleid worden tot het feit dat pijn op de duur het nastreven van een hoger goed of belang in de weg staat. Iemand kan