Perspectief 2018-39

2018-39 Symposium: De impact van de Hervorming in onze kerken p. Thaddée Barnas o.s.b 96 Reag eer Hervorming in het algemeen en de Lutherse in het bijzonder steeds meer vanuit een po- sitieve hoek te bekijken. Sinds de gebeurtenissen rond de Lutherse hervorming in de 16 e eeuw tot in de 20 e eeuw was de katholieke geschiedschrijving over Martin Luther en zijn beweging immers uitslui- tend negatief geweest. Vanaf 1523 publiceerde Johann Cochlaeus (Johann Dobeneck 1479-1552) in zijn Commentaria een reeks polemische studies tegen Luther en de Hervor- ming van Wittemberg, die zo aan de basis lag van een kritische anti-lutherse traditie binnen de katholieke wereld. De lutherse schrijvers in die periode muntten trouwens ook niet uit in objectiviteit. Zo was, Johann Pistorius (1546-1608), de zoon van een lutherse predikant. Hij stapte over naar de gereformeerde gezindte alvorens de weg naar de katholieke Kerk te vinden in 1588. Zijn geschriften waren gewijd aan de studie van de psychologie van M. Luther, vooral op basis van twijfelachtige gegevens en weinig betrouwbare vooroordelen. Het werk van beide auteurs heeft tot in de voorbije eeuw de katholieke polemiek tegen Luther en het lutheranisme bepaald. Nevens enkele pioniers zoals Johann Adam Möhler (1796-1838), heeft men moeten wachten tot er in de 20 e eeuw in Duitsland een meer ob- jectieve en minder door ondoordachte vooroordelen gekleurde manier van benaderen tot stand kwam. Dankzij de begaafde Luxemburgse priester Joseph Lortz (1887-1975) kwam er een gron- dige verandering in de katholieke benadering van de Hervormers, vooral door zijn Die Reformation in Deutschland (1939-1940). Zijn werk was de eerste wetenschappelijke studie van de Lutherse hervorming die door een katholiek werd ondernomen. Het was de eerste ernstige katholieke poging om de persoonlijkheid en de motieven van Luther te begrijpen door deze terug te plaatsen in hun historische context. De ommekeer in de katholieke publieke opinie vond vooral plaats in de jaren 1960 dankzij een reeks lezingen van de E. H. Thomas Sartory, die in heel Zuid-Duitsland via de radio werden uitgezonden. In zijn betogen probeerde hij Luther vooral te begrijpen vanuit een psychologische, historische, theologische en oecumenische invalshoek. Als antwoord op de polemische aanvallen in de voorbije eeuwen, toonde hij aan dat Luther, ver van ieder