Perspectief 2018-39

Perspectief Symposium: Het uitgestelde dispuut. Luthers stellingen herlezen 41 Geen goedkope genade God vergeven is, staat in de vorige stelling. Maar het is wel de paus en in zijn verantwoor- delijkheid de priester die de goddelijke vergeving moet verklaren en bekrachtigen. Daarom, zo luidt stelling 38: ‘mag men de vergeving en het aandeel van de paus daarin niet minachten, omdat zijn vergeving de aankondiging van de goddelijke vergeving is.’ De paus en in diens opdracht de priester zijn dus allerminst overbodig. Zij spreken de god- delijke vergeving over mensen uit. Het is dus volgens Luther allerminst zo dat het alleen tussen God en mij gaat, zoals het latere protestantisme het wil hebben. Alleen door het woord van God dat de priester in zijn naam over ons uitspreekt krijgen we genade. We kunnen dus niet zonder het ambt dat in Gods naam ons de vergeving toedient door Gods vergeving te bekrachtigen. Juist daarin onderscheidt de ministeriële reformatie zich van de doperse. God als lieve Vader Op deze wijze wordt vermeden dat vergeving wordt dat wij onszelf vergeven. Als we zelf de absolutie over onszelf uitspreken in Gods naam is er geen enkele kritische instantie meer over. Dan komen we makkelijk bij de goedkope genade. God zal het wel vergeven want dat is zijn beroep. God is immers een liefdevolle Vader. Dan komen we zelfs uitein- delijk in een relatie met God waarin vergeving geen rol meer speelt. God is een lieve Vader die weet hoe we zijn en ons aanvaardt zoals we zijn. Zonde speelt daarin geen rol meer en vergeving, laat staan vrijspraak, absolutie, dus evenmin. Dat is de toestand van een groot deel van het huidige protestantisme. Geen goedkope genade In die context is het goed om de stelling van Luther onder ogen te zien: ‘God vergeeft niemand de schuld zonder hem te brengen tot deemoedige gehoorzaamheid aan de priester als zijn plaatsvervanger.’ Je kunt je zelf niet vergeven. Daarvoor heb je altijd de priester nodig en achter hem de paus die een wakend ook houdt op de priesters of zij hun werk wel serieus nemen – of zij de absolutie en dus de zonde wel serieus nemen. Luther wijst aflaat niet af om die in te ruilen voor goedkope genade. Hij wijst die juist af omdat daardoor genade te goedkoop wordt en op een verkeerde kostenpost wordt gezet. In de