Perspectief 2016-31

2015-31 De Reformatie herdenken door samen van het Evangelie te getuigen 17 Reag eer geloof in hem; in zich in het mysterie van de Drie-Ene God die zichzelf uit genade aan ons mensen geeft en alleen ontvangen kan worden in volledig vertrouwen in de goddelijke belofte; in de vrijheid en de zekerheid die het evangelie brengt; in de liefde die het geloof voortbrengt en wekt; en in de hoop in leven en dood die geloof met zich meebrengt; en in het levend contact met de heilige Schrift, de catechismussen en de gezangen die het geloof in het leven brengen. (FCTC 225) Hier komt het document tot een soort geloofsbelijdenis. Katholieken kunnen hiermee instemmen als waarlijk christelijke gaven zoals ook Vaticanum II die onderschrijft. Belangrijk zijn de redenen tot spijt en bedroefdheid: allereerst de hatelijke en denigrerende opmerkingen van Luther tegen de Joden; de steun aan de overheid bij het vervolgen van de Anabaptisten; de aanvallen tegen de boeren en het feit dat de paus tot antichrist werd gemaakt. Het is een kleine paragraaf maar een belangrijke. Hier wordt duidelijk dat men niet alleen de positieve zijde van Luther en de Wittenbergse Reformatie wil zien maar ook de negatieve. Ik kan hier alleen maar zeggen dat ik de spijt en de bedroefdheid onderstreep. Ik zou zelfs een stap verder willen doen. Binnen de context van de Lutherse Wereld is zulks ook gebeurd. De boeren kan ik de hand niet meer reiken. Joden en Anabaptisten wel. De eenheid waar Jezus om bad, geldt wat mij betreft ons allen. In een evaluatie van het verleden constateert het document dat theologische overtuigingen en machtspolitiek vaak vervlochten waren. Daardoor is het moeilijk schuldigen aan te wijzen. Daar waar men echter karikaturen van elkaar schilderde kan men spreken over een overtreding tegenover het achtste gebod. Hier hebben beide partijen, katholiek en luthers reden tot spijt en bedroefdheid. Aan katholieke zijde is vaker belijdenis van schuld gedaan. In de Rijksdag te Neurenberg in 1522 heeft paus Adrianus VI van schuld gesproken. Veel later volgde paus Paulus VI in zijn openingstoespraak tijdens de tweede sessie van Vaticanum II en ook paus Johannes Paulus II vroeg om vergiffenis in 2009. De Lutheranen spraken van schuld in Evian, in 1970 en in Stuttgart, in 2010.