Perspectief 2015-30

2015-30 Tussen tragedies en instituties 15 Reageer met de groei en ontwikkeling van de bevolking. Hardin vat dit niet op als normaal laat staan als wenselijk, maar als de realiteit. Het beeld van de reddingsboot die slechts een beperkte ruimte biedt, is fundamenteel strijdig met alle humanitaire verlangens en doelen. Maar het duidt op de hachelijke en tegen alle intuïtie indruisende keerzijde van ieder streven dat erop is gericht is allen uit zee te redden. De tragedie van de ‘commons’ is naar het inzicht van Hardin dat wij mensen allen individuen zijn die voor zichzelf het maximaal haalbare profijt willen binnenhalen en nooit bereid zijn om uit onszelf omwille van het publieke belang het met minder te doen. Lutts schrijft daarom dat het model van Hardin wordt gekenmerkt door ‘a tragic flaw of human nature’. 4 Hardin spreekt – met een variatie op het beroemde beeld van de ‘onzichtbare hand’ (Adam Smith) – over een ‘onzichtbare voet’ die zaken slechter maakt voor de maatschappij ook al is dat niemand’s persoonlijke intentie. De metafoor van de onzichtbare voet kan men vandaag de dag in verbinding brengen met het beeld van de voetafdruk dat in tal van ecologische vraagstukken een steeds grotere rol speelt. Volgens het inzicht van Hardin is de tragedie van de ‘commons’ (overbevissing, verwoesting van bossen, vervuiling van water en zee, etc.) steeds opnieuw verbonden met het probleem van overbevolking. De Amerikaanse antropologen McCay en Acheson vatten dit als volgt samen: ‘The tragedy is both environmental and economic. It is in no one’s long-term interest. It is nonetheless inevitable unless something is done to intervene in the workings of the commons or to transform common property into private property. It is assumed that the users will not change the system themselves’. 5 3 Sociale instituties De analyse van Hardin heeft bij velen zeer sterk verzet opgeroepen. Maar, zo stelt Lutts, niemand kan om de vragen heen die door Hardin aan de orde worden gesteld. 6 Niettemin is er veel verzet tegen de theorie van deze ‘self-styled stalker of taboos’. 7 Ze druist in tegen 4 Lutts, a.c. 292. 5 McCay, Bonnie J. and James M.. Acheson (Eds.) (1987) The Question of the Commons. Ecology of Communal Ressources , Tuscon:The University of Arizona Press, 5. 6 Cfr. Lutts, 291. 7 Zo duidt Lutts Hardin aan. Cfr. Lutts, 287.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=