Perspectief 2015-28

2015-28 De icoon, beeld van ons geloof 29 Reag eer de tastbaarheid van de gestalte: ‘Het bestond vanaf het begin - we hebben het gehoord en met eigen ogen gezien; we hebben het aanschouwd en onze handen hebben het aangeraakt - dáárover spreken wij, over het Woord dat leven is. Want het leven is verschenen; het eeuwige leven dat bij de Vader was, heeft zich aan ons getoond, wij hebben het gezien, wij getuigen ervan, wij maken het u bekend.’ ( IJoh 1: 1-2). Het is de gestalte van het Woord, de uitbloei van de schepping die onder ons is gekomen: Jezus, de Christus! Nu begrijpen we de schrijver van de Brief aan de Hebreeën: ‘Nadat God eertijds en op velerlei wijzen tot onze vaderen gesproken had door de profeten, heeft hij nu, op het einde der tijden tot ons gesproken door de Zoon’ (Heb1:1-2.) En Paulus in de Brief aan de Galaten: ‘ Maar toen de volheid van de tijden was gekomen, heeft God zijn Zoon gezonden, geboren uit een vrouw…’ ( Gal 4: 4.) . Uit een vrouw, uit Maria natuurlijk, die tevens het symbool is en de samenvatting van de aarde, van de mensheid en van het Joodse volk. III. Groeiend bewustzijn van het mysterie van de menswording. Dit realisme van Gods Menswording bleef een moeilijk punt, en de vele concilies van de jonge Kerk draaiden hier rond. Men had er moeite mee, heel begrijpelijk, om God te zien in de gestalte van een mens, van een historische mens. Dit vocht met de absolute transcendentie van God, in de beleving van Israël zo essentieel. De oude christelijke kunst , die we kennen uit de Romeinse catacomben en van op oude bewaarde sarcofagen, is misschien daarom vooral een symbolische kunst. We zoeken er tevergeefs een portret van Christus. Hij wordt uitgebeeld als een eeuwig jonge Apollo- of Orpheusfiguur, als een jongeling die een schaap op de schouders neemt, als een leraar of wijsgeer. Ook het verlossingsmysterie vindt zijn beeldvorm bij wijze van symbolische voorstellingen, een soort emblemata, gegrepen uit de heilsgeschiedenis, zoals: de drie jongelingen in de vuuroven, Noah in de ark, Daniël in de leeuwenkuil, of uit het Nieuwe Testament, zoals de Samaritaanse, de broodvermenigvuldiging enzovoorts.