Perspectief 2015-27

Perspectief 42 Mgr. R. Innis Ik wil dan verder blijven stilstaan bij de tekst van het decreet zelf en tenslotte wil ik – in het licht van het decreet - enkele belangrijke realisaties uit de voorbije 50 jaar van oecumenische betrekkingen vermelden. De breuk tussen Canterbury en Rome De breuk tussen Canterbury en Rome voltrok zich in verschillende decennia en de redenen hiervoor waren complex, zowel op politiek als theologisch vlak. In het geheel van gebeurtenissen die geleid hebben tot het voltrekken van de breuk was er de Act of Supremacy van Hendrik VIII in 1534 waarin de koning en zijn opvolgers als ‘het enige opperste gezag op aarde van de Kerk van Engeland, de Anglicana Ecclesia , werden bevestigd. Een herziene versie van deze Act kwam tot stand onder Queen Elizabeth I in 1559. Daarin werd gesteld dat de Queen ‘het enige, opperste gezag was van het rijk en alle andere aan hare hoogheid onderworpen gebieden en naties zowel voor de geestelijke en kerkelijke kwesties als voor de tijdelijke’. Ook van belang was, vanuit Engels oogpunt, de publicatie in 1552 onder Koning Edward VI van de herziening van een Engelse Ordo ten behoeve van de wijding van bisschoppen, priesters en diakens. Vanuit de Rooms- katholieke Kerk was de publicatie in 1570 van de bul Regnans in Excelsis van paus Pius V van beslissende aard. De tekst van deze bul is heel hard: “Onze H. Vader paus Pius V veroordeelt Elizabeth I, Koningin van Engeland, en al de ketters die haar aanhangen, waardoor al haar onderdanen ontslagen zijn van de eed van trouw en van eender welke andere verplichting. Zij die haar van nu af aan nog gehoorzamen, … zijn geëxcommuniceerd”. De belangrijkste passage in de bul stelt: “vanuit de volheid van ons apostolisch gezag, verklaren wij de hoger vernoemde Elizabeth een ketter en een beschermster van ketters en haar aanhangers zijn geëxcommuniceerd en daardoor afgesneden van de eenheid van het lichaam van Christus”. Als men ziet met welke strenge bewoordingen dit gebeurt, kan men begrijpen waarom er toen een praktisch volledige vervreemding ontstond tussen de Rooms-katholieke Kerk en de Kerk van Engeland tot in de 20 ste eeuw.