Perspectief 2015-27

Perspectief 16 Mgr. Johan Bonny de geloofsbelijdenissen uit de eerste eeuwen, bijvoorbeeld, werden alleen die punten opgenomen die men als wezenlijk en bindend voor iedereen beschouwde. De vraag is dus niet zozeer of dit of dat geloofspunt waar is, maar hoe het zich verhoudt tot de ‘kern van het geloof’, die we samen belijden. De erkenning en eerbiediging van deze rangorde is voor de vooruitgang van de oecumenische dialoog van zeer grote betekenis. Elke toenadering tussen verdeelde partijen begint met deze oefening: met het wezenlijke van het minder wezenlijke te onderscheiden. Als allen zich meer zouden richten op de ‘kern van het geloof’ die we samen belijden, dan op bepaalde confessionele bijzonderheden, zou de oecumene er ongetwijfeld beter voor staan. Van leerstellig ‘integrisme’ of ‘totalitarisme’ is weinig of geen heil te verwachten voor de eenheid van de Kerk, zoals de geschiedenis voldoende heeft aangetoond. De Kerken van het Oosten Het hoofdstuk drie van Unitatis Redintegratio gaat over ‘ De Kerken en kerkelijke gemeenschappen die van de Apostolische Stoel van Rome zijn afgescheiden ’. In deel A van dat hoofdstuk staan eerst een aantal ‘ Afzonderlijke beschouwingen over de kerken van het oosten ’ (UR 14-18) en vervolgens, in deel B van dat hoofdstuk, een aantal paragrafen over ‘ De afgescheiden kerken en kerkelijke gemeenschappen in het westen ’ (UR 19-23). Het is begrijpelijk dat de tekst deze tweedeling maakt. Historisch, dogmatisch en ecclesiologisch gaat het immers over twee verschillende ecclesiologische verhalen. Dat het Concilie beide groepen echter onder dezelfde noemer van ‘Kerken en kerkelijke gemeenschappen’ plaatst, is opmerkelijk. In het bijzonder voor het Westen hebben de concilievaders niet willen bepalen wie, op historische of theologische gronden, al of niet een ‘Kerk’ genoemd kan worden. Zij hebben geen lijsten willen opstellen van wie de katholieke Kerk al of niet als een Kerk beschouwt. Toen ik werkte op de Raad voor de Eenheid bestond één van onze opdrachten erin om te waken over de zorgvuldigheid van ons oecumenische taalgebruik, zoals Unitatis Redintegratio het had vastgelegd. Juist op dit punt moesten wij telkens opnieuw weerwerk bieden. Vaticanum II heeft niet gezegd dat in het Oosten alleen ‘Kerken’ bestaan en in het Westen alleen ‘kerkelijke gemeenschappen’. Voor het Westen

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=