Perspectief 2013-22

Perspectief 52 mgr. J. van den Hende van het Jaar van het Geloof onlangs in Waddinxveen in het bisdom Rotterdam een oecu- menische middag meemaken over een uitgave van de hand van kardinaal Kasper, in het Nederlands getiteld: Een handboek voor de spirituele oecumene. 4 Ruim vijftig jaar geleden begon Vaticanum II. In de voorbereiding op dit concilie en tijdens de vier sessies van deze kerkvergadering werd de verdeeldheid van de christenheid expli- ciet onderkend en benoemd. Tijdens de zittingen van het concilie waren vele waarnemers uit andere Kerken en kerkelijke gemeenschappen uitgenodigd om aanwezig te zijn. De Nederlandse Protestantse theoloog Gerrit Cornelis Berkouwer was één van de genodigden om als waarnemer aanwezig te zijn bij de beraadslagingen. 5 Een van de documenten van Vaticanum II is het decreet Unitatis redintegratio (1964), geheel gewijd aan de katholieke deelname aan de oecumenische beweging. In het conciliedocument over de Kerk, de con- stitutie Lumen Gentium (1964) wordt in hoofdstuk II in het kader van de Kerk als Volk van God gesproken over de band van de Kerk met de niet-Katholieke christenen (nr. 15). Ook dient hier te worden genoemd de concilieverklaring over de godsdienstvrijheid Dignitatis humanae (1965) waarin wordt gesteld dat de waardigheid van een menselijke persoon vereist dat iemand vrij moet zijn van dwang. Dat wil zeggen dat ook in godsdienstige aangelegenheden iemand niet mag worden gedwongen tegen zijn geweten in (nrs. 1-2). 2 Het boek Berkouwer and Catholicism : oecumene in het licht van Vaticanum II Het boek Berkouwer and Catholicism 6 , dat vandaag tijdens dit symposium centraal staat, heeft te maken met een doorleefd besef van de verdeeldheid van de christenen, met de overtuiging dat deelname aan de oecumene moet worden opgevat als een plicht en een opdracht voor christenen, met het grote belang van waarachtige dialoog waarin het gaat om de voortgang van de oecumene. Dit alles in het licht van het Tweede Vaticaans Concilie dat vijftig jaar geleden gehouden werd (1962-1965). Meteen aan het begin van de intro- ductie van zijn boek omschrijft de auteur als belangrijkste oogmerk van deze studie: de 4 W. Kasper, Een handboek voor de spirituele oecumene . SRKK, Utrecht, 2007 (speciale editie van Kerkelijke documen- tatie) 5 Cf. A. Denaux, P. de Mey (ed.), The ecumenical legacy of Johannes Cardinal Willebrands 1909-2006 . Peeters, Leuven, 2013. In dit boek wordt G. Berkouwer niet genoemd. 6 E. Echeverria, Berkouwer and Catholicism, Disputed Questions . Leiden / Boston, 2013