Perspectief 2013-21

Perspectief 26 drs. Rob van Uden 8 Het leergezag van de Kerk "Het leergezag van de Kerk, toevertrouwd aan de paus en de bisschoppen in gemeenschap met hem, begrepen als een verantwoordelijkheid en een gezag die worden uitgeoefend in de naam van Christus om het geloof te onderrichten en te behoeden.” 27 Wanneer wordt gesproken over de functies van episkopè en primaat werken de verschillen in opvatting over 'locale kerk' en 'universele kerk' door. Het document geeft aan dat de oplossing kan worden gezocht in de geformuleerde koinonia-ecclesiologie . Om de tegen- stellingen te overbruggen, worden in ‘The Church’ formuleringen gebruikt als: "De locale kerk is geheel en al de kerk, maar niet de gehele kerk", vergelijkbaar met de rooms-katho- lieke formulering dat de universele Kerk "in en uit de particuliere kerken bestaat". 28 Door deze problematieken in het kader van de koinonia-ecclesiologie te plaatsen, krijgen de dialogen een belangrijk fundament, zoals reeds in bilaterale dialogen is beproefd. 29 'Gezag uitoefenen in de naam van Christus' (UUS) betekent eerbied hebben voor de 'heilige oor- sprong' (hiër-archie) van de Kerk. Deze houding van eerbied kan de tegenstelling tussen 'kerk-van-bovenaf' en 'kerk-van-onderop' ongedaan maken door het besef dat ze 'onder het Woord' ( under the Gospel , § 52) staat. ‘The Church’ relateert begrippen als synodaliteit en conciliariteit aan episkopè en primaat en benoemt ze als een collegiale dienst aan de eenheid. (§ 55) Met het oog op het gezag van bisschop (en primaat) wordt geciteerd uit canon 34 van de apostolische canons (tweede helft vierde eeuw), waarin wordt beschreven dat de afzonderlijke bisschoppen niks beslissen zonder instemming van de andere bisschoppen en andersom. Het begrip 'primaat', gebruikt voor de bisschoppen van Alexandrië, Rome and Antiochië en later Je- ruzalem en Constantinopel, en het begrip 'universeel ambt omwille van de eenheid' worden eveneens beschreven vanuit de begrippen synodaliteit en conciliariteit. Het is een uitdaging om episkopè en 'universeel ambt omwille van de eenheid' consequent te relateren aan begrippen als synodaliteit, conciliariteit en collegialiteit, omwille van de 27 Ut Unum Sint , nr. 79 28 Lumen Gentium , nr. 23 29 Walter Kardinaal Kasper wijst hiervoor naar de bilaterale dialogen met Anglicanen, Lutheranen en Metho- disten. Walter Kardinaal Kasper, Een Rijke Oogst, de vruchten van de oecumenische dialoog. Berne, 2011, bladz. 70 e.v.