Perspectief 2011-13

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 13, september2011 10 De overeenstemming over de rechtvaardigingsleer door Dick Akerboom “Over de rechtvaardiging is er onder de geleerden al op veel punten overeenstemming, waarover in het begin veel strijd was”. Wanneer we dit citaat voorleggen aan theologen en kerkhistorici met de vraag uit welke periode het stamt, dan zullen vermoedelijk velen het plaatsen in de tweede helft van de 20 e eeuw. In werkelijkheid is het een uitspraak van Melanchthon, vriend en collega van Maarten Luther. Ondanks de verwachting van Melanchthon, dat een consensus voor het grijpen lag, waren de Rooms-katholieke Kerk en de lutherse kerken pas aan het einde van de 20 e eeuw in staat een gemeenschappelijke verklaring over de leer van de rechtvaardiging op te stellen. Deze werd in 1997 aan de kerken ter goedkeuring voorgelegd en op zondag 31 oktober 1999 werd in een feestelijke viering in Augsburg de Official Common Statement ondertekend. Paus Johannes Paulus II noemde de Officiële gemeenschappelijke verklaring van de Lutherse Wereldfederatie en de Katholieke Kerk een “mijlpaal” in de oecumenische gesprekken. Dr. Ishmael Noko, secretaris-generaal van de Lutherse Wereldfederatie en Walter Kardinaal Kasper, voorzitter van de Pauselijke Raad ter bevordering van de Eenheid van de christenen, stellen dat “dit beeld precies past bij de situatieI We hebben een belangrijk punt bereikt, maar we zijn nog niet bij het uiteindelijke doel. De gemeenschappelijk verklaring is belangrijk, ook al heeft ze haar beperkingen. Haar waarde ligt in het feit dat we nu gemeenschappelijk kunnen getuigen wat het hart is van ons geloofI De in toenemende mate geseculariseerde wereld heeft zo’n gemeenschappelijk getuigenis nodigI Als kerken steken we de handen naar elkaar uit en willen die nooit meer loslaten”. Mijn korte lezing omvat drie delen. Eerst zal ik iets zeggen over de ontstaansgeschiedenis van de Joint Declaration on Justification , vervolgens zal ik enkele zinnen wijden aan de bereikte consensus, om tenslotte wat langer stil te staan bij de vraag: hoe nu verder? 1. Ontstaansgeschiedenis van de Joint Declaration on Justification Al meer dan 25 jaar waren er gesprekken tussen de Rooms-katholieke Kerk en de evangelisch-lutherse kerken over de rechtvaardigingsleer voordat in 1999 de Joint Declaration on Justification kon worden ondertekend. Deze gesprekken waren deels op wereldniveau. Het vertrekpunt was het zogenaamde Malta-bericht Das Evangelium und die Kirche uit 1972, waarin al sprake is van een vergaande consensus over de leer van de rechtvaardiging, en een vervolgrapport Kirche und Rechtfertigung uit 1994. Er waren ook gesprekken, deels op regionaal en particulier niveau, zoals in de USA waarvan in 1983 de resultaten werden gebundeld in het document Justification by Faith. Lutherans and Catholics in Dalogue VII . In de Duitse Bondsrepubliek verscheen in 1986 Lehrverurteilungen - kirchentrennend? Rechtfertigung, Sakramente und amt im Zeitalter der Reformation und heute . Ere wie ere toekomt: het initiatief ging uit van de lutheranen. In 1992 deed de Evangelical Lutheran Church of America het voorstel dat de negende Assemblee van de Lutherse Wereldfederatie (LWF), die zou worden gehouden in 1997, precies 450 jaar na de promulgatie van het decreet over de rechtvaardiging op het Concilie van Trente, zou verklaren dat de lutherse veroordelingen ten aanzien van de rechtvaardigingsleer de Rooms- katholieke Kerk niet meer treffen. De Council van de LWF gaf in 1993 de permanente commissie voor oecumenische aangelegenheden de opdracht dit initiatief verder te ontwikkelen. In juni 1994 maakte een werkgroep van de LWF een eerste ontwerp voor een Joint Declaration on the Doctrine of Justification . Tijdens de zitting van de Council van de LWF in

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=