Perspectief 2011-12

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 12, juni 2012 40 Bovendien moet worden opgemerkt dat het probleem zich niet uitsluitend situeert in de verhouding van de Rooms-katholieke Kerk tot de andere kerken, maar ook binnen de kerken die vrouwen tot priester wijden. Ik kan hier weer wijzen op het probleem dat is gerezen in de Anglicaanse Gemeenschap, meer bepaald in de Church of England . Om dissidenten binnen de kerk tegemoet te komen, zijn een aantal praktische regelingen getroffen, die tot gevolg hebben dat de eucharistische communio binnen de Church of England zwaar onder druk kwam te staan. Parochies die weigeren hun eigen bisschop te laten komen vormen omdat hij vrouwelijke priesters wijdt, worden bediend door de zogenaamde flying bishops die namens de aartsbisschop van Canterbury het vormsel komen toedienen. Dat betekent dus dat onenigheid over het wezen van het gewijde ambt ertoe leidt, dat bepaalde parochies niet meer in eucharistische communio willen leven met hun eigen bisschop, maar dat ze tezelfdertijd wel in communio blijven met andere bisschoppen van de eigen kerk. Deze en andere kwesties, onder meer het wijden van praktiserende homo’s tot bisschop, hebben een zware crisis veroorzaakt in de Anglicaanse Gemeenschap met het gevolg dat een aantal bisschoppen, een aanzienlijk aantal priesters en hele parochies de Anglicaanse Gemeenschap verlaten en overstappen naar Rome. Deze crisis binnen de Anglicaanse Gemeenschap toont aan dat er wel degelijk een nauw verband is tussen eucharistie en ambt, en dat bepaalde ontwikkelingen in de visie op en de praktijk van het ambt wel degelijk ernstige gevolgen kunnen hebben voor de kwestie van de eucharistie en de eenheid die ze bewerkt. 3. Geestelijke communie of het manducare Chrisum spiritualiter een oplossing voor de oecumenische impasse? Tot slot nog enkele opmerkingen over het derde bedrijf, de peripetie , de ‘uitnodiging tot een wisseling van het perspectief’. Is het voorstel van ‘geestelijke communie’ een uitweg uit de impasse? Het voorstel is interessant in die zin dat het het probleem inderdaad relativeert. Als eucharistische communio niet mogelijk is, dan is er alvast ruimte voor een geestelijke communio met de Heer Jezus. Tijdens onze bijeenkomsten van ARCIC participeerden anglicanen en katholieken aan elkaars eucharistie, zonder intercommunie, maar met een reële deelname die in de lijn ligt van je voorstel. Tijdens de eucharistische maaltijd van de anglicaanse dienst gingen katholieke leden naar de celebrant toe en ontvingen een zegen, en omgekeerd. Nochtans is het voorstel van ‘geestelijke communie’ geen alternatief voor de sacramentele communie, en in die zin ook geen echte uitweg uit de impasse. Het is hooguit een tijdelijke oplossing, in afwachting van wat het ultieme doel is en blijft van de oecumenische beweging, de zichtbare eenheid, de eucharistische communio inbegrepen. Om uit de impasse te geraken dienen we het probleem aan te pakken dat aan de oorsprong ervan ligt. Dat is niet de eucharistie – daar zijn we het grosso modo over eens -, maar dat is het ambt, meer bepaald de vraag naar de noodzaak van een centraal gezag in een universele kerk en zijn verhouding tot lokale gezagsinstanties. Daarom vind ik het moedig en noodzakelijk dat de Rooms-katholieke kerk en de Anglican Communion , ondanks de moeilijkheden die zijn gerezen, hebben beslist de dialoog verder te zetten. Deze derde fase van de dialoog (ARCIC III) heeft de opdracht de volgende thema’s te behandelen: “to consider fundamental questions regarding the ‘ Church as Communion - Local and Universal’ , and ‘ How in communion the Local and Universal Church comes to discern right ethical teaching’ ”.