SCHRIFT EN TRADITIE 75 mens niet alleen de Schrift interpreteert, maar ook door haar geïnterpreteerd wordt, en dit bewijst haar gezag en autoriteit. 198. De Schrift is het getuigenis van Gods openbaring; daarom moet een theoloog zorgvuldig de manier volgen waarop Gods openbaring in de bijbelse geschriften is geformuleerd (modus loquendi scripturae). Anders zou Gods openbaring niet volledig worden begrepen. De vele stemmen in de Schrift vormen één geheel door hun betrekking op Jezus Christus: “Neem Christus weg uit de Schrift, wat blijft er dan nog over?”71 “Wat naar Christus leidt” (was Christum treibet) is dus de maatstaf bij het vraagstuk van canoniciteit en de grenzen van de canon. Het is een maatstaf die uit de Schrift zelf wordt geput en in enkele gevallen kritisch op afzonderlijke boeken wordt toegepast, bijvoorbeeld de Brief van Jakobus. 199. Luther zelf gebruikte de uitdrukking sola scriptura maar sporadisch. Zijn voornaamste zorg was dat aan niets hogere autoriteit werd toegekend dan aan de Schrift, en hij keerde zich met de diepste ernst tegen iedereen die de uitspraken van de Schrift veranderde of verwrong. Maar ook al benadrukte hij de autoriteit van de Schrift alleen, hij las de Schrift niet op zichzelf, maar in relatie tot specifieke contexten en tot de christologische en trinitarische belijdenissen van de vroege kerk, die volgens hem de intentie en zin van de Schrift weergaven. Hij bleef de Schrift leren door de Kleine en de Grote Catechismus, die hij zag als korte samenvattingen van de Schrift, en bedreef interpretatie onder verwijzing naar de kerkvaders, in het bijzonder Augustinus. Ook maakte hij intensief gebruik van eerdere interpretaties en benutte hij alle beschikbare instrumenten van de humanistische filologie. Hij ondernam zijn interpretatie van de Schrift in directe discussie met de theologische concepties van zijn tijd en van vroeger generaties. Zijn lezing van de bijbel berustte op ervaring en werd consequent binnen de gemeenschap van gelovigen gepraktiseerd. 200. Volgens Luther staat de Schrift niet tegenover alle traditie, maar alleen tegenover zogenaamde menselijke tradities. Daarover zegt hij: "Wij veroordelen de menselijke leerstellingen niet omdat ze door mensen 71 Martin Luther, Kiezen is dienen (De servo arbitrio), vert. Max Staudt m.m.v. Krista Mirjam Dijkerman, Kampen: Kok 2010, 49 (WA 18, 606).
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=