Van Conflict naar Gemeenschap

RECHTVAARDIGING 55 zonde noemen omdat zij in deze tendens, die in tegenspraak is met God, een weigering zien om zich volledig aan God te geven. Beide kanten benadrukken dat deze tendens de gerechtvaardigde niet van God afscheidt. 137. Kardinaal Cajetanus concludeerde vanuit zijn eigen theologische vooronderstellingen en na bestudering van Luthers werken dat Luthers opvatting van de zekerheid van het geloof de oprichting van een nieuwe kerk impliceerde. De katholiek-lutherse dialoog heeft gewezen op de verschillende denkvormen van Cajetanus en Luther, die tot wederzijds onbegrip hebben geleid. Tegenwoordig kan gezegd worden: “Katholieken kunnen de intentie van de hervormers delen om het geloof te vestigen op de objectieve realiteit van Christus’ belofte, af te zien van de eigen ervaring en uitsluitend te vertrouwen op Christus’ vergevende woord (vgl. Matt. 16:19; 18:18)” (JDDJ 36). 138. Lutheranen en katholieken hebben elkaars leer veroordeeld. De in JDDJ beschreven gedifferentieerde consensus heeft dus twee kanten. Aan de ene kant stelt de ‘Verklaring’ dat de wederzijdse verwerping van de katholieke en de lutherse leer niet geldt voor de betreffende confessies zoals die in de ‘Verklaring’ worden beschreven. Aan de andere kant bevestigt de ‘Verklaring’ een consensus in de basiswaarheden van de rechtvaardigingsleer: “De in deze Verklaring opgestelde interpretatie van de rechtvaardigingsleer laat zien dat er tussen lutheranen en katholieke overeenstemming heerst inzake de basiswaarheden van de rechtvaardigingsleer” (JDDJ 40). 139. “In het licht van deze consensus zijn de resterende verschillen in taal, theologische uitwerking en waardering van de rechtvaardigingsleer aanvaardbaar. Daarom zijn de lutherse en katholieke uitleg van rechtvaardiging in hun onderlinge verschillen open voor elkaar en ondermijnen ze de gemeenschappelijke consensus over de basiswaarheden niet” (JDDJ 40). “De leerstellige veroordelingen inzake de rechtvaardigingsleer in de zestiende eeuw komen zodoende in een nieuw licht te staan: de in de Verklaring weergegeven leer van de lutherse kerken valt niet onder de veroordelingen van het Concilie van Trente. De veroordelingen in de lutherse confessies gelden niet voor de leer van de Rooms-Katholieke Kerk zoals in deze Verklaring beschreven” (JDDJ 41). Dit is een uiterst opvallende reactie op de conflicten die bijna vijf eeuwen rond deze doctrine hebben gewoed.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=