SAMENGEROEPEN OM VREDESTICHTERS TE ZIJN XVIII ervan staan buiten kijf, zeker in de context van sociale en politieke actie. In termen van landsverdediging kent de christelijke traditie als geheel daarentegen een meer gemengde visie. Zo vereist de Rooms Katholieke sociale leer dat geweldloosheid zowel gemaximaliseerd wordt (zo veel mogelijk instrumenten) als geoptimaliseerd (zo goed mogelijk gebruik van geweldloos instrumentarium voor conflicthantering). De investeringen hierin blijven ver achter bij de noodzaak, en dit terwijl onze maatschappij steeds meer actief burgerschap en participatie vereist op alle terreinen. De landsverdediging blijft een domein dat getekend wordt door de zwaardmacht van de overheid met haar geweldmonopolie. De vraag is of dit niet dringend verbreding behoeft in onze geglobaliseerde wereldsamenleving waarin schaalvergroting van vrijhandelszones met zwakke sociale stelsels samengaat met schaalverkleining in de richting van grotere rollen van steden. De modernisering van de instituties van de democratische rechtsstaat in deze contexten kan niet plaats vinden zonder de actieve participatie van burgers, ook in de verdediging van haar instituties en kernwaarden, en dat vereist actieve geweldloosheid. In deze zin heeft geweldloosheid de wind in de rug in de context van samenlevingsopbouw. De deelname van burgers bij de landsverdediging impliceert theologisch een vertrouwen op de zwakte als kracht (2 Kor. 12,10). Het tonen van kwetsbaarheid en zwakte kan gewelddadige regimes verdrijven en ten val brengen, zoals onder meer in India en in de transities naar postcommunistische staten in Europa is aangetoond. Vereist dit niet meer theologische en politieke aandacht en ook beschikbaar stellen van middelen? G. Zwaardmacht en rechtmatige verdediging Nu is het zo dat in de Rooms Katholieke sociale leer ook legitimiteit wordt toegekend aan de zwaardmacht van de overheid die het zwaard niet vergeefs draagt, zoals de Romeinenbrief dit formuleert. In die context erkent de RK kerk ook de traditie van de ‘rechtvaardige oorlog’, of beter: rechtmatige verdediging van staten. Zo wordt ze ook in het document ‘Samen geroepen om vredestichters te zijn’
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=