SAMENGEROEPEN OM VREDESTICHTERS TE ZIJN 42 zag.33 Doopsgezinde historici wordt het duidelijk dat de Middeleeuwen niet zo barbaars en verdorven waren als ze in hun restitutionistische visie werden afgeschilderd. Het tijdperk tussen de oude kerk en de tijd van de Reformatie ziet men tegenwoordig als veel gecompliceerder, gevarieerder, veelstemmiger en veelkleuriger dan de confessionele beelden van die tijd ons wilden doen geloven. 64 Het is daarom voor onze beide tradities van belang de ‘andere’ Middeleeuwen te zien, namelijk die aspecten van die tijd die vaak ontbreken in het populaire en wijdverbreide beeld dat onze respectievelijke geloofsgemeenschappen ervan hebben. Wat de katholieken betreft is het van belang om, naast de positieve aspecten van de christelijke beschaving in de Middeleeuwen, ook de elementen te zien van geweld, gedwongen bekering, banden tussen de Kerk en de wereldlijke macht, en de trieste gevolgen van het feodale stelsel in het middeleeuwse christendom. Voor doopsgezinden is het van belang om, naast de negatieve aspecten, te zien dat het christelijk geloof ook als basis diende voor kritiek op de wereldse machten en het geweld in de Middeleeuwen. Verschillende hervormingsbewegingen , onder leiding van kloosters (Cluny bijvoorbeeld), maar ook van pausen (met name de Gregoriaanse hervorming) probeerden de Kerk te bevrijden van wereldse invloeden en politieke overheersing.34 Helaas hadden zij daarmee maar in zeer beperkte mate succes. Andere bewegingen, vaak onder leiding van monniken en asceten, maar ook van pausen en bisschoppen, probeerden het gebruik van geweld in het middeleeuwse christendom te beperken, en trachtten de onschuldigen, zwakken en weerlozen te beschermen. Ook hierbij hadden zij helaas slechts beperkt 33 John van Engen, ‘The Christian Middle Ages as an Historiographical Problem’, in: American Historical Review 91 (1986), 519-552. 34 Chr istopher M. Bellitto, Renewing Christianity. A History of Church Reform from Day One to Vatican II (New York: Paulist Press, 2001).
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=