Samengeroepen om vredestichters te zijn

SAMENGEROEPEN OM VREDESTICHTERS TE ZIJN 148 gewapende conflictescalatie noodzakelijk, rechtmatig en proportioneel en moreel verdedigbaar kan zijn. L. Vijandbeelden herijken Het enige dat voor een gewapend conflict nodig is, is een gewapende vijand met de intentie om moreel kwaad aan te richten aan de tegenstander. In de praktijk ontstaat het vraagstuk van de achterdeur van de ‘rechtvaardige oorlog’ bijvoorbeeld bij het voorkomen of stoppen van genocide, die alleen te voorkomen is bij snel gewapend ingrijpen – desnoods zonder mandaat van een VFN-Veiligheidsraad. Een rapid deployment force van een EU, NAVO of VN met deze doelstelling heeft bewapening nodig. Dus: wat betekent dan in dit verband het verouderd verklaren van alleen het concept ‘rechtvaardige oorlog?’ Bij de afwegingen voorafgaand aan een conflictescalatie is daarom ook een theorie van rechtvaardigheid. De rechtvaardigheid vereist steeds ook ‘vergelijkende rechtvaardigheid’ die de belangen, waarden, rechten en identiteit van de vijand serieus respecteert; dit wordt bijvoorbeeld ontdekt via een hypothetische identificatie met de vijand, die gepaard gaat met met het testen van een mogelijk universeel karakter. Zou ieder ander in deze positie en rol hetzelfde doen? Ook doet zich de vraag naar een concept van internationale en humanitaire veiligheid voor, alsmede de vraag naar compassie met de tegenstander in humanitaire zin. Zo kunnen vijandbeelden niet zomaar gepresenteerd worden, maar dienen ze juist herijkt te worden. Ook daarin ligt een taak van de vredestheologie. Door de vergelijkende rechtvaardigheid in haar benadering te integreren, draagt ze ook bij aan kritiek op de ideologische productie van vijandbeelden die de voor oorlog vereiste agressie mobiliseren. Vrede komt na een periode van vijandschap ook het beste tot stand door dialoog en onderhandelingen waarin de vergelijkende rechtvaardigheid is geïntegreerd. Een onderdeel van de onderhandeling is uiteraard de wederopbouw van economie, politieke instituties en samenleving ook bij de vijand.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=