Samengeroepen om vredestichters te zijn

SAMENGEROEPEN OM VREDESTICHTERS TE ZIJN 146 die Joden zoeken, tot en met sabotage van militaire objecten die bij verzet tegen bezetting hun nut hebben bewezen. De vraag is echter of geweldloosheid ook een effectieve functie kan vervullen in de preventie van buitenlandse agressie. Dit laatste is uiterst belangrijk vanuit twee gezichtspunten. Allereerst is geweldloze zelfbescherming moreel te prefereren vanwege de inherente waarde van geweldloosheid; ze drukt – in de geest van Socrates en Christus – uit dat het beter is onrecht te lijden dan onrecht te begaan. Maar daarnaast is er nog een heel andere reden om de rol van geweldloosheid in de landsverdediging te onderzoeken en waar mogelijk te stimuleren. Immers juist in de hedendaagse christelijke varianten van ‘rechtmatige verdediging’ (legitimate defense in overeenstemming met artikel 51 van het Handvest van de VN) is het belangrijk dat een land eerst vreedzame middelen inzet alvorens naar wapens te grijpen in het kader van sancties. Maar dan moeten die geweldloze middelen er wel zijn, en gedragen kunnen worden door participerende actieve burgers. Op de preferentie van geweldloze of geweldarme middelen bij conflicten berust overigens nu al het escalatiemodel dat vervat ligt in de hoofdstukken V tot en met VII van het Handvest van de VN. Maar de rol van geweldloos actieve burgers is hierin nog niet geïntegreerd. De inzet van burgers bij effectieve legitieme landsverdediging vereist veel meer investeringen dan democratische rechtsstaten nu doen. Ofschoon de democratische rechtsstaten in beginsel veel vorm van burgerparticipatie hebben ontwikkeld – en zelfs vormen van directe democratie zoals bij consultatieve of bindende referenda, is de inzet van burgers in veiligheidsbeleid nog minder ontwikkeld. De ontwikkeling van de inzet van burgers in veiligheidsbeleid in internationale en humanitaire zin wordt nog steeds voornamelijk aan NGO’s overgelaten zoals de Peace Brigades International en Christian Peacemakers Teams. Dergelijke zinvolle initiatieven missen nog wel scharniermechanismen met het vrede- en veiligheidsbeleid van overheden, laat staan voor landsverdediging in strikte zin. Het blijven activiteiten in het maatschappelijk middenveld.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=