Overeen 2019-43

7 • september 2019 de weg van de oecumene en het uit- dijend hemels orkest. Kardinaal Johannes Willebrands nam het eer- ste exemplaar van het boek over de geschiedenis van de Sint Willibrord Vereniging in ontvangst. Dit boek ‘Nieuwe visies op een oud visioen, portret van de Sint Willibrord Vere- niging’ van Jan Jacobs is voor een goed begrip van de katholieke weg naar de oecumenische beweging in Nederland nog steeds van grote waarde. Kort na de viering van dit jubileum begonnen de besprekingen met de stichting Aktie en Ontmoeting Oosterse Kerken. Deze besprekingen mondden in januari 2001 uit in de samenvoeging van beide instellin- gen in de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord . Persoonlijk was ik een groot voor- stander van deze samenvoeging, omdat je de oecumene met de Oosterse Kerken niet los kunt ma- ken van de oecumene binnen het Westers christendom. Die twee di- mensies en aandachtsvelden horen bij elkaar. Daarbij komt dat de bete- kenis van de Oosterse Kerken in de Nederlandse context de laatste de- cennia sterk is toegenomen. Vanaf 2001 hebben we in de Vereniging steeds gezocht naar een goede balans in de aandacht voor de Oosterse Kerken en de Kerken uit de Reformatie. Dat is terug te zien in de vele activiteiten, publicaties en acties. Dankzij de samenvoeging is het oecumenisch werk van de Vereniging completer geworden, de agenda verbreed en hebben we veel meer internationale contacten gekregen. Conciliair proces Het Conciliair Proces voor Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping geldt als een hoogtepunt van de oecumenische beweging in Nederland in de jaren tachtig van de vorige eeuw. De eer- ste Europese oecumenische assem- blee vond plaats in 1989 op een cru- ciaal moment in de Europese geschiedenis en had als motto ‘Vrede met Gerechtigheid’ . In Neder- land kreeg het Conciliair Proces in de jaren negentig geen echt vervolg. De grote Europese oecumenische bijeenkomsten in Graz ‘Verzoening, gave van God en bron van nieuw leven’ (1997) en Sibiu ‘Licht van Christus schijnt over allen’ (2007) brachten niet eenzelfde dynamiek op gang als in de jaren tachtig. Vanuit de Vereniging heb ik het belang van deze Europese bijeen- komsten en de resultaten ervan voor het voetlicht gebracht. En dat heeft ook wel wat opgeleverd. De Charta oecumenica was de directe uitkomst van de oecumenische assemblee in Graz. Dit document, bedoeld als handvest voor de oecumenische samenwerking tussen de kerken in Europa, werd op 18 januari 2002 in Utrecht door de lidkerken van de Raad van Kerken ondertekend. Kardinaal Adrianus Simonis sprak bij die gelegenheid de oecumenelezing uit. De oecumenische assemblee in Sibiu gaf in Nederland de aanzet tot het project Doop(v)erkenning van de Raad van Kerken. Gedurende 3 jaar was ik secretaris van de commissie die het gesprek tussen de kerken organiseerde. Het project werd aan- vankelijk met de nodige scepsis bezien, maar de betrokkenheid was groot en de gesprekken inhoudsrijk. Op 29 mei 2012 werden in het bede- vaartsoord Heiloo twee teksten ondertekend. Vertegenwoordigers van negen kerken ondertekenden de gemeenschappelijke doopverkla- ring. Vertegenwoordigers van elf kerken ondertekenden een verkla- ring van toenadering inzake de kin- derdoop en de doop op geloof. Ook bij de vervolgfase ‘Beleving van Eucharistie en Avondmaal’ was ik namens de Vereniging nauw betrok- ken. Raad van Kerken De samenwerking met de Raad van Kerken in Nederland is een belang- rijke constante in de geschiedenis van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Door de jaren heen heeft de Vereniging actief deelgenomen aan het werk van de Raad van Kerken. De laatste vier voorzitters van de Raad (prof. Ruud Huysmans, dr. Ton van Eijk, drs. Henk van Hout en drs. Dirk Gudde) waren daarvoor als voorzitter, secretaris of adviseur in de Vereniging actief. Zelf heb ik veel ervaring opgedaan in diverse secties en projectgroepen van de Raad van Kerken. De belangrijkste daarvan waren de projectgroep die de Nederlandse uitgave verzorgt voor de Gebedsweek voor de Eenheid en de Sectie Oecumenische Actie voor het contact met de plaat- selijke raden van kerken. Sinds enkele jaren neem ik op persoonlijke titel als één van de vertegenwoordi- gers van de RK Kerk deel aan de ple- naire vergadering van de Raad van Kerken. Herdenking Reformatie Een hoogtepunt dat hier niet onver- meld mag blijven is de oecumeni- sche herdenking van de Reformatie in 2017. Vanaf 2010 nam de Vereniging als projectpartner deel aan het netwerk Refo500. In een vroeg stadium zijn we begonnen met het publiceren van teksten en het organiseren van bijeenkomsten gericht op de oecumenische door- denking van de Reformatie. We heb- ben onze eigen geschiedenis (Eras- mus, Concilie van Trente) niet ver- waarloosd. In 2015 werd door het Moderamen van de PKN en de RK Bisschoppenconferentie een kleine commissie in het leven geroepen met de opdracht invulling te geven aan de oecumenische herdenking van de Reformatie. Op initiatief van de commissie kwam het tot de uitga- ve ‘Van Conflict naar Gemeenschap’ en de uitgave van gezamenlijke tek- sten over de eenheid en de roeping van de Kerk in onze samenleving. De zichtbare betrokkenheid en aan- wezigheid van de Rooms-katholieke Kerk bij de herdenking van de Re- formatie op 31 oktober 2017 in de Dom werd door de Protestantse Kerk hogelijk gewaardeerd. Het werk voor de oecumenische samenwerking vraagt volharding en inventiviteit, maar vooral vertrou- wen en geloof. Voor de Vereniging is het momenteel een zorgelijke tijd, omdat we niet goed weten hoe we de financiële basis voor dit werk kunnen waarborgen. Ik hoop zeer dat we daar toch weer een weg in zullen vinden. De Rooms-katholieke Kerk heeft een dienst zoals de Vereniging die in de afgelopen eeuw heeft vervuld nodig. Vanaf deze plaats dank ik al diegenen die door de jaren heen het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecu- mene hebben gesteund. Tevens doe ik de oproep om de Vereniging ook in de toekomst ruimhartig te blijven te steunen, want het werk is nog lang niet gedaan. £

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=