Overeen 2017-39

7 • september 2017 ‘Doof de Geest niet uit’ door Kees Slijkerman Het rapport besteedt speciaal aan- dacht aan drie belangrijke gaven die spanningen geven: profetie, genezing en onderscheiding van geesten. De uitvoerige bespreking van deze drie charisma’s zijn een handreiking voor goede toerusting in de omgang ermee. Profetie is een gave waardoor God hier en nu in concrete situaties kan spre- ken. Dat is spannend, want Gods per- soonlijke aandacht in concrete situ- aties wordt door profetie zeer mani- fest, maar manipulatie moet voorko- men worden. Genezing is een gave die grote positieve impact heeft, maar bij het spreken over genezing kunnen ook pastorale brokken gemaakt wor- den. Onderscheiding van geesten is belangrijk en spannend omdat daarbij kan blijken dat bijzondere geestelijke manifestaties van God zelf komen of juist niet. Dit dialoograpport is van belang voor christenen die niet afwij- zend willen staan tegenover de rijk- dom aan charisma’s die God aan heel zijn Kerk schenkt. Voor alle leden van de Kerk Het leergezag van de Rooms- Katholieke Kerk had geen uitgewerkte leer over de charisma’s, buiten de geschriften die de vroege kerk heeft opgenomen in de canon van het Nieuwe Testament. Omdat die ge- schriften ook voor pinkstergelovigen het hoogste gezag hebben, verwon- dert het niet dat er grote overeenstem- ming is. Doof de Geest niet uit biedt voor alle christelijke kerken gezagvol materiaal. De Congregatie voor de Geloof- sleer heeft het rapport Doof de Geest niet uit pas vrijgegeven voor publica- tie, nadat deze congregatie eerst zelf met een gedegen publicatie over cha- risma’s kwam, Iuvenescit Ecclesia , met als belangrijkste onderwerp de ver- houding tussen de hiërarchische en charismatische gaven. Beide publica- ties helpen om tot een betere omgang met charisma’s te komen. Op dit ter- rein is veel winst te behalen. Rooms-katholieken en pinksterge- lovigen zijn het erover eens dat de charisma’s voor alle christenen zijn. ‘De uitoefening van charisma’s – als die gepaard gaat met heiligheid van leven – verheerlijkt God en geeft kracht aan de verspreiding van het evangelie tot de uiteinden van de aarde’. Het rapport citeert daarbij uit een toespraak van paus Franciscus, waarin hij de charismatische vernieu- wing ‘een stroom van genade’ noemt, ‘een vernieuwende adem van de Geest voor alle leden van de Kerk’. Verwachting Het rapport Doof de Geest niet uit stelt de feitelijke omgang van de Rooms- Katholieke Kerk met charisma’s mis- schien wel wat rooskleurig voor. In een gemiddelde rooms-katholieke pa- rochie is toch niet zoveel te merken van het functioneren van deze geeste- lijke gaven? Zijn niet veel gelovigen en pastores wars van evangelisatie, vrij gebed, klanktaal, profetie en gebed met handoplegging voor genezing? De gedachte dat Gods Geest zomaar kan inbreken in onze autonomie botst met een aantal gangbare denkbeelden. Het rationalisme van de Verlichting en een klimaat van scepticisme ten opzichte van het bovennatuurlijke hebben vol- gens het rapport bijgedragen aan een afnemende verwachting van buitenge- wone manifestaties van de Geest. Ook excessen van charismatische bewegin- gen en een onderontwikkelde pneu- matologie (leer over de Geest) worden genoemd als oorzaken waardoor cha- risma’s worden tegengehouden. Conciliebesluiten doorvoeren Die charismatisch vernieuwing in de Rooms-katholieke Kerk kon op gang komen dankzij de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie over charis- ma’s. ‘Aan elke gelovige die deze cha- rismatische gaven ontvangt, wordt daarmee het recht en de opdracht ver- leend deze in de Kerk en in de wereld te gebruiken’, aldus het concilie. Het oordeel over authenticiteit en ordelijk gebruik van deze gaven werd toebe- deeld aan ‘degenen die in de Kerk lei- ding te geven hebben’. (AA3, LG 12) Dat er pas vijftig jaar na het conci- lie twee meer uitgewerkte officiële documenten over charisma’s door Rome zijn gepubliceerd, toont mis- schien wel aan hoe langzaam vernieu- wingsprocessen gaan. Van priesters hoor ik wel dat ze in hun opleiding niet geleerd hebben om charisma’s op authenticiteit en ordelijk gebruik te beoordelen. En pinkstergemeenten missen vaak elke vorm van boven- plaatselijk gezag dat corrigerend kan optreden om scheefgroei te voorko- men. Hier is nog een wereld te winnen en Doof de Geest niet uit biedt daarbij uitstekende handvatten. £ Op de website www.stucom.nl vindt u diverse documenten mbt de dialoog tussen katholieken en pinksterchriste- nen waaronder beide bovengenoemde documenten ‘Doof de Geest niet uit’ (0417) en ‘Iuvenescit Ecclesia’ (0413). Kees Slijkerman is lid van de officiële dialoogcommissie van de RK Kerk, de VPE en MissieNederland. Rooms-katholieken en pinkstergelovigen hebben grotendeels een- zelfde visie op de charisma’s die de Heilige Geest vrijelijk schenkt aan gelovigen. Dat blijkt uit het dialoograpport ‘Doof de Geest niet uit’ dat de Pauselijke Raad voor de Eenheid van de Christenen heeft gepubliceerd en dat eind 2017 in het Nederlands verschijnt. s Kees Slijkerman