Jaarverslag 2018-2019

Jaarverslag  ‒   3 SYMPOSIA EN ONTMOETINGEN Herstel van kerkgemeenschap – hoe ver zijn we? ’s-Hertogenbosch, 9 november 2018 De oecumenische dialogen zijn van grote betekenis op de weg naar het herstel van kerkgemeenschap. In deze dia- logen zijn bruggen geslagen tussen verschillende denk- vormen die eeuwenlang de afgrenzing van de confessies hebben bepaald. Op de jaarvergadering van de Katholie- ke Vereniging voor Oecumene op vrijdag 9 november jl. sprak prof. dr. Wolfgang Thönissen over de groeiende gemeenschap tussen katholieken en protestanten. We zijn er weliswaar nog niet, maar dankzij de overeen- stemmingen met name over de rechtvaardigingsleer, is de verbondenheid tussen de kerken werkelijk verdiept. Deze verbondenheid blijft, ook als er zaken zijn waar- over de kerken nog geen overeenstemming kunnen be- reiken. Naast het verhaal van Thönissen klonken er twee kritische co-referaten. Prof. dr. Sabine Hiebsch zoomde in op de ordinatie van vrouwen als belangrijk en onopgeefbaar thema dat in de oecumenische dialo- gen echter nauwelijks aan bod komt; dr. Arjan Plaisier stelde in een profetische rede dat de eenheid van katho- lieken en protestanten geen uitstel meer duldt en dat er nu doorgepakt moet worden. In zijn spontane, los van het papier gesproken voor- dracht namWolfgang Thönissen, rooms-katholiek theo- loog en directeur van het Johann Adam Möhler Instituut in Paderborn, zijn gehoor mee op de oecumenische weg. Hij stond uitvoerig stil bij het wederzijds onbegrip dat in de 16 e eeuw leidde tot de breuk tussen Wittenberg en Rome. De scheiding in de Westerse kerk voerde hij terug op verschillende van elkaar vervreemde denkwerelden. De geschiedenis van het conflict tussen Rome en Refor- matie kan niet veranderd worden, maar de manier waar- op we er naar kijken en ermee omgaan, is wel aan veran- dering onderhevig. Inzicht in de denkvormen van Maar- ten Luther en Thomas Cajetanus, die in 1518 tegenover elkaar stonden, is een eerste stap om de tegenstellingen te ontsleutelen. Rechtvaardiging was een sleutelthema in het denken over geloof en kerk. De methode om tot overeenstemming te komen, laat vandaag meer ruimte voor verscheidenheid dan voorheen. In de dialogen wordt gezocht naar overeenstemming in grondwaarhe- den en is ruimte voor verschillende accenten voor zover de fundamentele overeenstemming niet in het geding is. De technische term daarvoor is: ‘gedifferentieerde con- sensus’. Na het bereiken van de overeenstemming tussen Luthe- ranen en Katholieken over de Rechtvaardigingsleer in 1999, een overeenstemming die inmiddels ook is onder- schreven door Methodisten (2005), Anglicanen (2017) en Gereformeerden (2017), is het doel om ook over an- dere onderwerpen een dergelijke overeenstemming te bereiken. Met Anglicanen en Lutheranen is over vragen prof. dr. Wolfgang Thönissen