Bestuur
Prof. dr. Marcel Sarot - voorzitter
Marcel Sarot (*1961) is hoogleraar fundamentele theologie aan de Tilburg School of Catholic Theology (TST). Hij studeerde in 1987 cum laude af aan de Universiteit Utrecht. Aan dezelfde universiteit promoveerde hij vijf jaar later opnieuw cum laude op het gebied van de godsdienstfilosofie. Vanaf 1988 tot 2012 werkte Sarot aan de Universiteit Utrecht, aanvankelijk als onderzoeksmedewerker en vanaf 1992 als (hoofd)docent godsdienstfilosofie. Vanaf 2005 tot 2009 was hij directeur van Noster (Netherlands School for Research in Theology and Religion). Van 2008 tot 2012 was hij hoofd van het Departement Religiewetenschap en Theologie. In 2005 werd Sarot benoemd tot bijzonder hoogleraar vanwege het Utrechts Universiteitsfonds met als leeropdracht: 'De theologie als wetenschapsgebied: Haar geschiedenis, context en relevantie'. In 2011 volgde zijn benoeming tot gewoon hoogleraar in Geschiedenis en Wijsbegeerte van Religiewetenschap en Theologie. Een jaar later maakte hij de overstap naar Tilburg University. Per 1 januari 2014 wordt hij decaan van de TST. Sarot schreef en redigeerde een twingtigtal wetenschappelijke boeken, publiceerde meer dan honderd artikelen en rond de tweehonderd recensies. Hij is gespecialiseerd in de wijsgerige Godsleer, de aard en status van de theologie, zingevingsvragen, de theologie van het gebed, het probleem van het kwaad en de oecumene. Sarot, getrouwd en vader van drie kinderen, is permanent diaken van het aartsbisdom Utrecht; hij assisteert in het parochiepastoraat in de St Maartenparochie (Utrechtse Heuvelrug). Hij verzorgt regelmatig lezingen in parochies en kerkelijke gemeenten. Sarot is lid van vele wetenschappelijke gezelschappen en verenigingen en van het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit. Vanaf 1 januari 2015 is hij voorzitter van de Katholieke Vereniging voor Oecumene.
Pastoor Martin Los
Gedelegeerde van het aartsbisdom Utrecht
Pastoor van de Parochie Licht van Christus in Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Leidsche Rijn.
Geboren in 1946, studie theologie aan de Vrij Universiteit te Amsterdam,
1975-1979 Gereformeerd Predikant te St. Pancras,
1979-1987 Velp-Rozendaal.
Gehuwd. Vader van 5 kinderen. In 1987 opgenomen in de gemeenschap van de Rooms-katholieke kerk. Met pauselijke dispensatie en instemming van de Nederlandse bisschoppen door kardinaal Simonis tot priester gewijd 1991.
Van 1987 tot 2003 pastoraal werkzaam in de parochie O.L.V. ten Hemelopneming te De Meern,
Vanaf 2004 pastoor van de parochie Licht van Christus - www.lichtvanchristus.nl
Per 1 juni 2018 bisschoppelijk gedelegeerde voor Oecumene namens aartsbisdom Utrecht. Het is een parttime functie naast mijn pastoorschap in de parochie. Mijn taak is o.a. waar nodig de parochies en de pastorale teams binnen het aartsbisdom op de hoogte houden van belangrijke oecumenische activiteiten en ontwikkelingen. Incidenteel plaatselijke oecumenische vraagstukken te bespreken. Het helpen bevorderen van de contacten tussen alle christelijke kerken, het vergroten van onderlinge kennis en begrip, het streven naar eenheid, behoort tot de kernopdracht van het Evangelie. Opdat allen één zijn.
“Leven is voor mij ondenkbaar zonder geloof als bron van verwondering, inzicht, kracht, inspiratie. Ik ben blij dat ik dit geloof in God en de liefde van Christus mag delen met velen, en mensen bij God mag brengen. Het is een bijzonder voorrecht om als pastor anderen behulpzaam te zijn in hun behoefte aan de ontmoeting met God in alle levenssituaties”
Bij gelegenheid van mijn 25-jarig priesterjubileum in 2016 stond een interview in het Algemeen Dagblad. Het interview is hier te lezen. Een ander interview gehouden door Roland Enthoven, perschef van het Aartsbisdom Utrecht – stond in de glossy ‘Priester’, een uitgave met interviews met negen priesters van de Roepingenraad van het Aartsbisdom Utrecht. Dat interview, “God is een diplomaat” kun je hier lezen.
Blog op persoonlijke titel ‘Gedachten lezen’ https://martinlos.nl/mijnblog
LinkedIn: Martin Los https://www.linkedin.com/in/martinuslos/
Twitter @martinuslos https://twitter.com/martinuslos?lang=nl
Facebook Martin los (pastoor) https://www.facebook.com/pastoor.los
Prof.dr. J. Peters sj.
Vice-voorzitterTijdens de zesdaagse oorlog in 1967 woonde ik in Libanon. Vanuit Bikfaya in de bergen keken we in de nacht neer op het in duisternis gehulde Beiroet; de gevechtsvliegtuigen kwamen bijna op ooghoogte voorbij. Met mijn medebroeders jezuïeten – uit het Midden-Oosten, Europa en de Verenigde Staten – droomden we over de rol die de vele christelijke kerken daar in nauwe samenwerking zouden kunnen spelen bij het zoeken naar vrede en gerechtigheid.
Ik was in Libanon om Arabisch te leren en mij zo, als jezuïet, voor te bereiden op een functie aan de Université Saint Joseph in Beiroet: docent Nieuwe Testament aan de theologische faculteit. Uit die periode dateert mijn belangstelling voor en contact met de Oosterse kerken. De sluiting van de faculteit gooide roet in dat eten en ik werkte daar enkele jaren parttime aan een taalkundig/didactisch onderzoekproject, verbonden aan de faculteit der Letteren. Ik voltooide inmiddels in Europa mijn studie theologie en mijn studie Semitische talen, promoveerde op het werk van een islamitisch theoloog uit de XIe eeuw en werd uiteindelijk hoogleraar Arabisch en Islamologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Lange jaren, tot mijn emeritaat in 2005, was ik lid van het college van bestuur van de universiteit.
In 1997 werd ik voorzitter van het AOK, de katholieke organisatie voor ontmoeting met de Oosterse kerken en heb ik meegewerkt aan de integratie ervan in onze vereniging voor oecumene.
Sinds mijn emeritaat ben ik vooral bestuurlijk actief, met name in organisaties die (nationale of internationale, maatschappelijke of religieuze) dialoog als doelstelling hebben, actuele vormen van spiritualiteit bestuderen en bevorderen of zich richten op de relatie tussen levensbeschouwing, wetenschap en maatschappij. Daarnaast geef ik nog colleges en voordrachten over de Islam. Mijn blijvende belangstelling voor de oosterse kerken, hun spiritualiteit en hun actuele problematiek, is voor mij de reden geweest om in 2005 toe te treden tot het bestuur van onze vereniging.
Mw. C. van den Heuvel-van Maarseveen
Informatie volgt
Drs. G. van Dartel
Directeur/Ambtelijk secretarisIn 1994 werd ik secretaris van de St. Willibrordvereniging. In die functie volgde ik dr. Tije Brattinga
op. Omdat ik mijn studie oecumenische theologie in Zagreb (1978-1983) heb gedaan en lange tijd actief was op het terrein van kerkelijke Oost-Europa contacten (19983 -1994) was ik een nieuwkomer in de Nederlandse oecumene.
In de periode sinds 1994 is er veel gebeurd. Bij de viering van ons 50 jarig jubileum in 1998 werd de studie van Jan Jacobs 'Nieuwe visies op een oud visioen' over de geschiedenis van de vereniging gepubliceerd. Een waardevolle publicatie. Daarna begonnen de gesprekken over de samenwerking met Aktie en Ontmoeting voor de Oosterse Kerken, die in 2001 leidde tot de samenvoeging van beide katholieke instellingen voor oecumenisch werk in 'Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord'. Na 2001 hebben we geprobeerd om de vereniging tot een centrum van ontmoeting voor leden en sympathisanten te maken door het organiseren van tal van bijeenkomsten. Ook is er veel aandacht besteed aan PR van de vereniging. De noodzaak om te bezuinigen leidde in 2009 tot het besluit om het eigen kantoor in 's-Hertogenbosch te sluiten. Het secretariaat van de vereniging is sinds oktober 2009 gevestigd in Utrecht in het gebouw van de Bisschoppenconferentie aan de Biltstraat. Daar hebben we een nieuwe start gemaakt.
Mijn taken bij de vereniging zijn zeer uiteenlopend. Ik ben ambtelijk secretaris van het bestuur en heb de leiding over het bureau. De Katholieke Vereniging voor Oecumene staat voor een actief katholiek engagement in de oecumene in ons land. De vereniging wil de vlam van de oecumene in alle geledingen van de Katholieke Kerk levend houden. De uitdaging is om daarvoor
steeds weer nieuwe ideeën te ontwikkelen en activiteiten te organiseren.
Drs. L. van Leijsen
“De interesse voor oosters christendom heb ik vanaf mijn kinderjaren. Door mijn werk heb in al die jaren veel oosterse christenen mogen ontmoeten, allerlei soorten Orthodoxen, ook oosterse katholieken; gelovigen en geestelijken; overal vandaan, in binnen- en in buitenland, maar tevens vele anderen met een ‘westerse’ achtergrond. De liefde voor oosterse kerken waarvan ik mijn beroep heb mogen maken, deel ik over en weer met anderen, hopelijk als een bescheiden bijdrage van hen en van mij aan de opbouw van het ene Lichaam van Christus.”
Leo van Leijsen werkte van 1978 tot zijn pensioen in 2021 als medewerker Oosterse Kerken bij de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Hij deed redactiewerk voor onze publicaties Pokrof. Oosterse christenen, kerken en culturen en Overeen. Daarnaast schreef hij zelf veel artikelen, gaf hij lezingen en zette hij twee leerhuizen op, die hij samen met anderen leidde. Leo blijft als bestuurslid verbonden aan de vereniging.
Prof.dr. A. Brüning
Dr. Alfons Brüning, wetenschappelijk medewerker aan het Instituut voor Oosters Christendom, St. Radboud Universiteit Nijmegen. Lid van het hoofdbestuur van de KVO sinds 2007. Qua opleiding historicus en slavist met specialisering op kerk en cultuur in Polen, Rusland en Oekraine.
Tegen deze achtergrond heb ik op wetenschappelijk gebied een natuurlijke belangstelling in oecumenische vraagstukken, en algemeen in het verstaanbaar maken en bemiddelen van oosterse theologie en devotie voor een Westers publiek (en soms andersom). Deze benadering wordt nog duidelijk versterkt door mijn gezinssituatie: Ik ben katholiek, mijn echtgenote is van russisch-oekraïense afkomst en lid van de Russisch orthodoxe kerk. Onze kinderen zijn orthodox gedoopt maar gaan naar katholieke scholen, en wij proberen ook zoveel mogelijk (een enkele keer per maand) naar de orthodoxe liturgie te gaan.
Naar mijn idee bestaan er, meestal veroorzaakt door historische gebeurtenissen, veel oorzaken voor wederzijdse misverstanden, die niet alleen theoretisch zijn, maar daadwerkelijk en soms pijnlijk te voelen zijn, zelfs in het alledaagse leven.
Oecumene betekent in dit opzicht niet alleen een speciaal theologisch vakgebied naast anderen, maar een discipline die zich bezighoudt met het overwinnen van grenzen in taal, cultuur en ritus in een bredere zin – een soms moeilijk, maar altijd heel belangrijk werk. Sinds februari 2012 bekleed ik de Bijzondere leerstoel Orthodoxie en Vredesopbouw in Europa aan de VU (Amsterdam) en de PThU (Amsterdam/Groningen). Op 24 januari 2013 sprak ik hiertoe de oratie uit: Andere mensenrechten? De waardigheid van de mens in het perspectief van de Oosters-christelijke theologie. Deze tekst is hier te downloaden.
Dr. B. Hegge
Gedelegeerde van het bisdom RoermondDr. Bernhard Hegge werd in 1988 priester gewijd in het bisdom Roermond. In 2003 promoveerde hij in de theologie aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana in Rome. Hij is pastoor van drie parochies, docent aan de verschillende opleidingen van het bisdom Roermond en spirituaal van het Grootseminarie Rolduc. Sinds 2009 is hij tevens gedelegeerde voor de oecumene in het bisdom Roermond en als zodanig lid van het hoofdbestuur van de katholieke vereniging voor oecumene Athanasius en Willibrord.
In de jaren dat ik bij de vereniging voor oecumene betrokken ben, is bij mij het besef gegroeid van het grote belang van de oecumene. Ik zie de oecumene als een wezenlijke opdracht voor elke christen. Als gedelegeerde voor de oecumene in het traditioneel overwegend katholieke Limburg zet ik mij ervoor in om het ‘oecumenisch besef’ in het bisdom Roermond te bevorderen.
Vanuit de vereniging werd ik o.a. benaderd om deel te nemen aan de dialoog op nationaal niveau tussen de Evangelische Alliantie, de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten en de Rooms-katholieke Kerk, die de laatste jaren heeft plaats gevonden.
Bovendien doceer ik het vak oecumene aan de priesteropleiding van het bisdom Roermond en geef ik een werkcollege ‘oecumene’ aan de opleiding voor diakens en pastoraal werk(st)ers.
Drs. T. Sip
Gedelegeerde voor het bisdom 's-Hertogenbosch
Informatie volgt
Drs. R. van Uden
Diocesaan vertegenwoordiger van het bisdom BredaOp 21 april 1960, de dag ná mijn geboorte, werd ik gedoopt in de Dominicuskerk in Tiel, maar de volgende stappen in het geloof - mijn communie, vormsel en mijn huwelijk met Conny Bossink – speelden zich af in het Brabantse Oosterhout. Na mijn theologische studies werd ik in 1988 pastoraal werker in Breda.
Contacten met onze protestantse broeders en zusters waren al vanaf mijn tienerjaren belangrijk en ik vermeed zoveel mogelijk het hokjesdenken. In het conciliair proces, dat eind jaren tachtig als een frisse wind door de kerken ging, kreeg mijn oecumenische betrokkenheid alle kans. Juist omdat ik mijn kritische geloofshouding steeds meer heb leren zien als een wezenlijk onderdeel van de kerk, kon ik op 10 december 1995, de dag van de rechten van de mens, tot diaken gewijd worden. Mijn keuze voor het diaconaat was de sterkste getuigenis van mijn band met de RK Kerk tot dan toe, maar stond op geen enkele manier in spanning met mijn oecumenische betrokkenheid. Sterker, wanneer ik op zondag mijn geloof uitspreek ‘in de heilige katholieke kerk’, voel ik mijn verbondenheid met mijn eigen RK Kerk en met al die andere christenen die dit geloof uitspreken en delen. Het verraste me dat ik in 2009 door de bisschop werd afgevaardigd in het hoofdbestuur van de Vereniging voor Oecumene, maar ik ben ervan overtuigd dat het me zal lukken om een goed evenwicht te vinden tussen mijn diocesane verantwoordelijkheden en mijn oecumenische gedrevenheid.
Mijn lidmaatschap van het hoofdbestuur van de vereniging was voor mij aanleiding om me ook aan te sluiten bij de Raad van Kerken Breda. Het lokale niveau is me vertrouwd, dat gaat me goed af. Ik zal nog moeten leren om de oecumenische opdracht van onze kerk ook op landelijk niveau waar te maken.
Vicaris drs. A. Bultsma
Gedelegeerde voor oecumene van het bisdom Groningen-LeeuwardenMijn naam is Arjen Bultsma. Als gedelegeerde voor de oecumene heb ik namens het bisdom Groningen-Leeuwarden zitting in het hoofdbestuur van onze vereniging. Mijn meer dagelijkse taken liggen in het parochiepastoraat als pastoor van de vier parochies van Bolsward, Makkum, Witmarsum en Workum, die vanaf 1 januari 2014 samen verder zullen gaan als de Zalige Titus Brandsmaparochie. Daarnaast ben ik bisschoppelijk vicaris voor het vicariaat Friesland-Noordoostpolder.
De oecumene, het streven naar eenheid onder de christenen, is wat mij betreft een kerntaak voor elke christelijke gemeenschap, dus zeker ook voor onze Katholieke Kerk. Niet alleen omdat we door de Heer zelf tot eenheid zijn geroepen. De oecumene, en dan vooral de oecumenische dialoog welke op zoveel niveaus gevoerd wordt, heeft volgens mij te maken met het ontvangen van het geloof zelf. Als eerste ontvangen we het geloof altijd in gemeenschap met anderen, al is het maar omdat iemand ons door misschien slechts een summiere opmerking op het pad van het evangelie bracht. Daarna ontdekken we ons geloof steeds verder in betrekking met medegelovigen. Samen spreken over wat ons beweegt, samen uitwisselen van vragen en overtuigingen, en samen zoeken en doorvragen wanneer we onenigheid op het spoor komen, zijn van wezenlijk belang om tot het goede verstaan van en een overtuigend antwoord op Gods heilsaanbod te komen. En dit niet alleen binnen de eigen gemeenschap, maar toch ook in het grotere verband van de gehele christenheid. Met name als we door Gods liefde gedreven blijven communiceren over ons geloof, onze geschiedenis en onze hoop kan de communio tussen mensen en gemeenschappen steeds verder groeien.
Dr. C. van Vliet
Ik ben geboren in 1955 en in 1983 door de bisschop van Rotterdam tot priester gewijd. In 1993 vond de promotie plaats aan de universiteit van Tübingen (Duitsland). De dissertatie werd o.a. begeleid door Walter Kasper (later kardinaal in Rome en verantwoordelijk voor oecumene) en ging over de ecclesiologie van Yves Congar. Momenteel ben ik pastoor-teamlid van de parochie in Zoetermeer en docent systematische theologie aan de Fontys Hogeschool in Utrecht en het priesterseminarie in Vogelenzang. Ook ben ik lid van de Priesterraad en het Kapittel van mijn diocees Rotterdam.
Over mijn oecumenische motivatie: De drie voornaamste impulsen voor mijn inzet voor de oecumenische beweging zijn: a) Het gebed van Jezus om eenheid (Johannes 17), b) De visie en het elan van het Tweede Vaticaans Concilie (vgl. de documenten Lumen gentium over de Kerk en Unitatis redintegratio over de oecumene, en c) Het belang en de noodzaak van een gemeenschappelijk getuigenis van christenen in onze geseculariseerde samenleving.
Als theoloog vormen de volgende publicaties zowel een “geschenk” als een “opdracht” voor mijn oecumenische inzet: Harvesting the fruits (2009) en “Handboek voor de spirituele oecumene” (2006) van Kardinaal Walter Kasper, “Het wezen en de zending van de Kerk” (2008, Wereldraad van Kerken) en de Charta oecumenica (2001, Europese Kerken).
Tot slot: bovenstaande documenten bevatten de vruchten van de oecumenische inzet van de afgelopen decennia. Ik bid dat de Heilige Geest ook ons allen moge helpen, om bij te dragen aan de verwerkelijking van de wens en de opdracht van Jezus in Johannes 17.
Embregt Wever
penningmeester