Pokrof: Feesticonen plaatsen Gods heilsdaden in hier en nu
“Iconen ‘verbeelden’ niet alleen de aanwezigheid van God, Christus, Maria en de heiligen in portretten, ze beelden ook heilsgeschiedenis uit”, aldus Leo van Leijsen in zijn artikel «‘Uw naam gaat lichtend over onze aarde’. Enkele aantekeningen bij de feesticonen».
Het artikel sluit hiermee aan bij het thema van de Zondag voor de Oosterse Kerken 2017 op 14 mei onder het motto ‘Iconen. In mensengezichten kijkt Gij ons aan’.
Feesticonen
“De feesticoon is de vaste, bij een feest horende icoon die uitdrukt wat er op het feest wordt gevierd. Juist bij de feesticonen 
moeten we uitgaan van de theofanie..., een aan het Grieks ontleend woord dat ‘Godsverschijning’ betekent. De icoon is immers een soort godsverschijning.”
Zowel de iconen met ‘portretten’ als de feesticonen met afgebeelde heilsfeiten trekken de aanschouwer a.h.w. in de actuele aanwezigheid van Gods betrokkenheid op onze werkelijkheid. Feesticonen representeren niet een gebeurtenis in het verleden, maar roepen de geloofsgemeenschap die een bepaald liturgisch feest viert, op om in het hier en nu het heil aan zich te laten gebeuren.
Verder in dit nummer
Pokrof 2017-2 opent met de relatief recente Russisch-orthodoxe componist Sergij Trubatsjov (gest. 1995).
In het daarop volgende artikel wordt het thema van de taal in de Orthodoxe/Byzantijnse liturgie aangesneden.
De bijdrage over de negentiende-eeuwse Russische denker Chomjakov gaat in op diens ideeën over ‘De ene Kerk’, voor hem de Orthodoxe Kerk.
Een meditatie belicht de icoon van ‘Christus van het deemoedig zwijgen’ en het artikel ‘De heksenketel van het Midden-Oosten’ geeft een goed overzicht van de geschiedenis van de laatste 100 jaar in die regio (waar belangrijke minderheden van oosterse christenen wonen) – als achtergrondinformatie voor wat daar anno 2017 allemaal aan politieke verwikkelingen speelt.
Deze editie sluit af met de rubriek ‘Byzantijnse liturgie’, dit keer over de begrafenis.
Foto’s (Temple Gallery, Londen)
- Icoon van de Kruisiging, Balkan 19e eeuw;
- Nederdaling ter helle/Opstanding, Rusland 19e eeuw.