Katholieke Vereniging voor Oecumene

'We willen plekken creëren waar mensen in contact kunnen komen met God. Het verlangen naar God zit in iedere mens. Wij proberen aan te sluiten bij de zoektocht van mensen naar waarheid. Wie op zoek is naar waarheid is al met Christus verbonden.' Broeder Johannes, overste van de communiteit van de broeders van St. Jan in Utrecht en pastoor van de H. Gerardus Majella parochie, vertelt over het charisma van zijn congregatie, die pas 40 jaar geleden in Fribourg werd opgericht door de dominicaan Marie Dominique Philippe. De ontmoeting met de dialooggroep van pinksterchristenen (VPE), evangelische christenen (MN) en rooms-katholieken (RKK) vindt plaats in de pastorie. Alle broeders van de communiteit zijn erbij aanwezig.

De snelle groei van de congregatie van de Broeders van St. Jan is opmerkelijk. De congregatie telt ca. 500 broeders, 280 contemplatieve en 180 apostolische zusters, beschikt wereldwijd over een 60-tal huizen, waarvan twee in Nederland (Utrecht en Den Haag). De gemiddelde leeftijd van de broeders is nog geen 40 jaar. Het zwaartepunt van de congregatie ligt in Frankrijk, waar de meeste communiteiten zijn en het generalaat gevestigd is.

Missionaire gemeenschap

Het initiatief tot deze ontmoeting kwam van de dialooggroep. Vanaf september 2014 gaat de groep in gesprek met geloofsgemeenschappen van pinksterchristenen, evangelischen en katholieken over evangelisatie. De broeders van St. Jan gingen graag in op het verzoek om een gesprek. Evangelisatie maakt deel uit van hun ontstaan. Op de dag dat de congregatie werd opgericht, 8 december 1975, publiceerde paus Paulus VI de apostolische exhortatie Evangelii nuntiandi (Over de Evangelisatie in de moderne wereld). Het samenvallen van de oprichting en de publicatie van de exhortatie wordt door de broeders gezien als een wenk van de voorzienigheid. 'Het wezen van de Kerk, is het doorgeven van het Evangelie', zegt broeder Johannes. Maar hoe doe je dat in deze tijd? De broeders staan in de dominicaanse traditie. Ze zijn zichtbaar en herkenbaar aan het grijze habijt met de grote rozenkrans, dat ontleend is aan het werkhabijt van de cisterciënzers van Hauterive, een abdij vlakbij Fribourg. Kenmerkend voor hun gemeenschapsleven is het zoeken naar de balans tussen contemplatie en apostolaat. De prioriteit ligt bij het gebed, maar daarnaast heeft iedere broeder een apostolaat (zending). 'We zijn als gemeenschap missionair en niet zoals Paulus die er alleen op uit trok om het Evangelie te verkondigen. Dat is misschien gemakkelijker. Evangelisatie vanuit de gemeenschap is zwaarder.' De communiteit biedt diverse cursussen en lezingen aan, zoals de alphacursus en een jaarcursus Filosofie van het werk. Broeder Johannes benadrukt het belang van de avonden over filosofische thema's. Op die avonden kan de vraag naar God gesteld en besproken worden. We hebben zulke plekken nodig. Dat gebeurt overigens niet alleen op avonden over filosofie. Ook de winkel bij ons huis in Den Haag waar kloosterbier verkocht wordt functioneert als een plek waar zulke gesprekken plaatsvinden. Boven de winkel is een kapel. Op een avondbijeenkomst hadden we 600 mensen binnen. Misschien kwamen mensen aanvankelijk op de winkel af, maar het mooiste vonden de deelnemers toch de momenten in de kapel waar Gregoriaanse gezangen klonken.'

Studentenpastoraat

In overleg met het aartsbisdom zijn de broeders actief in het studentenpastoraat van Utrecht. Broeder John vertelt er over. 'Geloof komt heel vaak over als een subjectieve optie of een individuele overtuiging die gefundeerd is in de verbeelding. De vraag is of geloof alleen iets is van de subjectieve verbeelding of ook beantwoordt aan een objectieve werkelijkheid? Hebben wij niet meer te bieden dan het niveau van de beleving? We willen studenten helpen om de brug te maken en toegang te vinden tot die objectieve werkelijkheid.' Volgens broeder John is er veel onzekerheid en gebrek aan stabiliteit in het leven van studenten. Daarom is het belangrijk een omgeving te creëren waarin studenten de ruimte hebben om te zoeken. Dan geef je ze de kans om te groeien. Drie punten springen naar voren in zijn benadering van het studentenpastoraat: ruimte scheppen voor het zoeken naar waarheid, spirituele en intellectuele vorming én vruchtbaarheid boven productiviteit. Het aantal studenten dat bereikt wordt is niet groot. Ongeveer 30 per week. 'Ook onder jonge kathollieken is er een grote verlegenheid om over hun geloof te spreken. Ze hebben niet geleerd om fier te zijn op hun geloof. Maar dat begint langzaam te groeien.'

Dit was voorlopig het laatste bezoek in een reeks van vier. De dialooggroep zet zich nu aan de evaluatie en het opstellen van een eindrapport met aanbevelingen aan de besturen van de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten en MissieNederland en aan de Bisschoppenconferentie. Het eindrapport zal voor de zomer klaar zijn.