Perspectief 2017-38

Perspectief 42 Van conflict naar gemeenschap Karin van den Broeke In het kader van de viering van 500 jaar reformatie in 2017 kwamen de Lutherse Wereldfederatie en de Pauselijke Raad ter bevordering van de christelijke eenheid tot een gezamenlijk document, dat de fraaie titel ‘van conflict naar gemeenschap’ heeft. Een fraaie titel, want hij verwoordt het diepe verlangen van velen naar het zijn van een wereldwijde christelijke gemeenschap, aan verdeeldheid voorbij. In Nederland hebben we geworsteld met de terminologie. Wat doen we in 2017? Gedenken we de reformatie of vieren we die? Als Protestantse Kerk in Nederland leggen we de nadruk op het woord ‘vieren’: we vieren de brede beweging van kerkvernieuwing. De reformatie bracht het protestantisme voort, hervormde ook de Rooms-Katholieke Kerk en had veel invloed op het maatschappelijk leven. In die aarzeling rond de terminologie schuilt echter ook iets van verlegenheid, net als in de titel ‘van conflict naar gemeenschap’. Beiden bepalen ons bij de pijn om verdeeldheid die er ook is. Aan het conflict kunnen we ook niet zomaar voorbijgaan. Het is de pijn van Luther en veel van zijn tijdgenoten die de kerk bevroegen op haar oorspronkelijke roeping en die zich vervolgens niet meer veilig wisten. Het is de pijn om de beeldenstorm die daarna ontstond, waarin kerkgebouwen ‘gezuiverd’ werden met een radicaliteit die niet- protestanten door het hart sneed en die vele kunstwerken verloren deed gaan. Het is de pijn waar we nog altijd sporen van herkennen. De toon waarop sommigen aan protestantse zijde met afkeer spreken over ‘roomse poespas’ is kwetsend voor Rooms- Katholieken. Omgekeerd wordt aan protestantse zijde de pijn gevoeld van het feit dat er weliswaar dooperkenning is, maar dat verschil in visie op het ambt het gezamenlijk delen van brood en wijn in de weg staat. Lutheranen en Rooms-Katholieken bevinden zich in een proces ‘from conflict to communion’, maar dat is nog altijd geen ‘full communion’. En