Oosterse Kerken

23 kleuren van de liturgische kleding, de priesters achter en rondom de iconostase, de gelovigen in de traditionele witte kleren gehuld. Bij de jongen voor mij schijnt door de dunne witte stof het trendy logo van zijn ‘normale’ kleding. Oude traditie en hypermoderniteit overlappen elkaar op letterlijk de millimeter. Twee jonge diakens gaan rond met het Evangelieboek onder een kleurige parasol: een soort baldakijn als eerbetoon aan het Woord van God. Ieder wordt het boek ter verering aangeboden, voor een kus gecombineerd met het slaan van een kruisteken en een eerbiedige aanraking met het voorhoofd. Een ijzersterk ritueel: dat aan ieder individueel op persoonlijke wijze het Woord Gods wordt aangereikt. Vloeiend In deze eucharistieviering klinkt, zo maak ik op uit enkele klanken die ik herken, het evangelie over de (zogenaamde) ‘Ongelovige Thomas’ – de tekst die in Oost én West op de Tweede Zondag van Pasen traditietrouw gelezen wordt. Naast verschillen zijn er voor de oplettende toeschouwer en luisteraar ook veel raakpunten tussen het Ethiopische en westerse christendom. Ik heb inmiddels ontdekt dat de gezongen teksten (vrijwel) synchroon met de voortgang van de dienst op de muur links van de iconostase worden geprojecteerd. In de oude Ethiopische kerktaal én in de landstaal van Ethiopië én in het Engels. Zo nam ik toch iets mee van de – vaak erg mooie – gebeden en liederen. Deze vloeiden voort en voort – op het ritme van de rituelen  – net als de tijd: elf uur, twaalf uur, één uur: de communie vond plaats: vrijwel uitsluitend kinderen (Ethiopischorthodoxe ‘avondmaalsmijding’); de priester hield zijn preek. Ik ben kwijt in welke volgorde dit alles precies plaatsvond. Hoe dan ook, aan wat even het einde van de dienst leek te zijn, wordt er uitbundig gezongen onder trombegeleiding, heupwiegend en licht dansend, onder geklap van handen. Maar dan komt er met zijn witte tulband op het hoofd een andere priester aan het woord! Naar ik verneem helemaal uit Ethiopië overgekomen, voor een bezoek aan Nederland. Hij houdt een vurige toespraak en vooral ook: een lange. Ik trek mijn schoenen aan – naar buiten. Bijzonder Daar is deze zondag rondom het kerkgebouw een soort fancy fair. De opbrengst is voor de aankoop in de regio van een ander kerkgebouw voor de parochie, want de vestiging in Amstelveen is tijdelijk. De mannen en vrouwen die de voorbereidingen treffen, bieden me brood en koffie aan. Aan vloeiend Nederlands bij hen geen gebrek – sommigen van hun kinderen die ronddollen klinken goed-Amsterdams gebekt. Deze of gene parochiaan is getrouwd met een ‘autochtone’ Nederlander. Het valt op hoe de meesten van hen midden in de Nederlandse samenleving staan, goed op de hoogte, goeie banen. Terwijl de Ethiopische Kerk in Nederland zelf eerder wat schuchter en meer naar binnen gekeerd overkomt. Uit ervaring weet ik dat haar priesters het Nederlands vaak gebrekkig beheersen. Oecumene ondertussen lijkt vooral praktisch: de gastvrijheid genieten van Nederlandse kerkgebouwen. De gastvrijheid voor mij als bezoeker is er niet minder om. Zo is mevrouw Dayana Nebiyu uit zorg om mij al een keer uit de kerkruimte geschoten, om te zeggen dat het nu toch snel afgelopen zal zijn. Als ik later nog even binnen ga kijken, zie ik dat de priester uit Ethiopië nog volop aan het woord is. Het loopt tegen tweeën; ik reken uit: voor velen van hen van 8.00 tot 14.00 uur...! Het gesprek met de verantwoordelijke priester zit er vandaag voor mij niet in. Wel ga ik er met veel indrukken vandaan. Ondergedompeld in een Ethiopische geloofsgemeenschap en beseffend dat we samen, oosters en westers, het Christelijke geloof dragen op dat stukje aarde dat Nederland heet – hopelijk een elkaar nabijere toekomst in. ◆ Leo van Leijsen Leo van Leijsen is theoloog en medewerker Oosterse Kerken van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. “Oosters en westers, we dragen samen het Christelijke geloof.”

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=