Oud en Nieuw in het Mariaklooster van de Federatieve orde Djahat
Veel hebben we allemaal samen niet, de vluchtelingenhulp langs diverse wegen zorgt dat het noodzakelijke er is. De ene instantie betaalt elke familie een maandgeld, afhankelijk van de samenstelling. Daarvan wordt vooral groente gekocht, eieren, soms vlees, en de kleine noodzakelijke dingen. Sommige ouders houden hun kinderen zoet met zakjes chips. Het klooster is door de eigen reserves heen, heeft de eerste maanden alles betaald.
Een andere hulporganisatie geeft het klooster nu basisvoorraad rijst, olie, pasta, schoonmaakspullen en toiletspullen voor twee maanden tegelijk. De voorraadschuur ligt daar dan vol mee. Daar staan inmiddels ook de restanten schoen- en kledinggift die nog geen bestemming kregen, maar in reserve worden gehouden. En Abouna Jens legt er zijn eigen salaris bij, dat is toereikend voor de kosten van een week: $ 1.000,-. Het leek vast te lopen, maar een derde instantie gaf het klooster onlangs voor zes maanden een paar duizend per maand, voor al die verdere kosten: water, elektra, gas, medicijnen, reparaties, schoolspulllen voor de eigen school…In de kapel zijn vijf dagen per week de ochtenden twee familie’vertrekken’in gebruik voor enkele klasjes. De overige familie slingert dan elders rond.
Dus ook feestdagen zijn sober. Maar ze willen wel iets extra. Oudejaarsavond kookt iedere familie zelf, en dan naar eigen feestelijk inzicht. Eén familie vraagt Pater Jens en mij te eten. Het wordt mijn eerste entree in deze woonvorm. De familie heeft een relatief grote ruimte in de kapel, maar daarvoor wel heel laag; het is het balkon. En de familie bestaat uit ouderpaar, en vier grote kinderen waarvan twee tevens gehuwd en met kleine kinderen. Grote familie dus. Ze hebben een klein slaapvertrek afgescheiden voor de ouders, en een kleine hoek waar men privékan verkleden. Want douche en toilet zijn in de kloostergang, mobiel. De grote slaapruimte wordt overdag omgetoverd in woonkamer. Een tafelzeil op de grond, daaromheen zes matrassen, waarop we zitten om te eten. Eten staat op de grond. Er is uitgepakt, en ik moet erg mijn best doen om niet een bord vol vlees te krijgen voorgezet. Het eten gaat snel. Mannen aan de muurkant, dat is lekker zitten, vrouwen in de vrije ruimte, bij een aflopende vloer!
Dan mogen de kleintjes kleine kaarsjes opsteken voor het oudejaarsfeest. Op mijn mondharmonica speel ik voor de drie kleintjes hun melodie, en dat wordt door een van de mannen opgenomen op mijn fotoapparaat, merk ik later. Daarmee heb ik eerste beelden van de inrichting met de familie erin!
De verdere avond troepen de meesten samen in de kloostergang en de kleine gemeenschappelijke ruimte tussen kantoor en keuken. Het is gezellig, er wordt gedanst, polonaise gelopen. Ik word in een dansgroep getrokken waarin ik de pas nog moet leren. Krijg applaus als het lukt. Dan gaat een oudere man mij uitdagen met een andere dansbeweging. Ik doe het na, en zet er een tandje bij. Hij volgt, komt met weer wat anders. Zwijgend wordt het een competitie, en de hele groep moedigt aan. Dan doe ik een pilates-stunt van evenwicht, en dan past hij. Ik oogst applaus, en geef hem een hand. Dit was leuk. Maar dan is het ook al tijd, en iedereen troept naar het grote dakterras om het vuurwerk te zien. Het valt me mee, ik was op schieten voorbereid, dat was me gezegd. Maar het is mooi lichtvuurwerk, zelfs weinig knallen. Half uurtje, dan gaat iedereen ook naar bed.
1 januari blijkt er niet gemeenschappelijk te worden gekookt, maar dat was aan Abouna Jens niet gezegd. Hij had een gast uitgenodigd. Meldt even, dat dat niet handig is. Prompt komen zes families ons eten brengen, en hebben we een tafel vol om te kiezen uit allerlei typisch Iraakse gerechten. ’s Middags vraagt een groep jonge vrouwen me of ze samen mogen komen voor een massage. Ik neem het serieus op, en tracht hen de massage (rebalancing) bij te brengen. Maar ze zijn te veel puber, te lacherig. Bovendien wordt er eerst een door haar vader gebeld, of ze maar wil komen om iets te doen. Tien minuten later staat een andere vader voor de deur, boos, ze moet op de kleintjes passen. Ook zij weg…
Die avond wordt het pas echt feest. De mannen ontruimen de gemeenschappelijke ruimte, en leggen een zeil op de grond en matrassen eromheen. Ze willen samen bier en whisky drinken. Ik mag ook, maar geef er de voorkeur aan bij de vrouwen en kinderen te troepen, in de kloostergang. Daar is het koud. Wij doen het met popcorn - jawel, de Amerikanen zijn lang in dit land geweest - en met zoute zonnebloempitten. En het is feest zo samen in de gang.