Bericht uit Kirkuk - 4e Zondag van de Advent
In de Chaldeeuwse kerk is dat het feest van Sint Jozef. Sint Jozef, de laatste rechtvaardige van het Oude Testament (excuus, lieve Joodse vrienden, ik schrijf even voor het christelijke theater), de verbinding tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Paus Franciscus vraagt om in de Eucharistieviering Maria en Jozef samen te noemen, maar daarvoor moet in de Chaldeeuwse kerk een synode bijeengeroepen worden. Jozef is al wel simpelweg opgenomen in de Adventsrituelen. Dat vinden we samen een mooie zaak, beter dan 19 maart.
Vanmorgen kreeg bisschop Mirkis een taart aangeboden. Bijna Duitse kwaliteit! Voor zijn naamfeest, Yousif. Ik vraag, of hij met Sint Thomas ook een taart krijgt. Lachen allemaal.
Parochieschool
De ochtend breng ik door op de parochieschool, vertellen over Nederland. aan de hand van foto’s die ik toevallig bij me heb. Wat ik moest tekenen, bij gebrek aan foto: kanalen, dijken, 7 meter onder de zeespiegel. Via foto’s: de interreligieuze gebedssamenkomst in onze kerk op 14 september jl, uit onze drie Heilige Boeken lezen dat God niet wenst dat wij mensen doden. Een foto van een mediterend dansende Derwish in de Moskee Kanaalstraat Utrecht. Toen: eenden langs het kanaal: Nederland als land van water, met overal sloten en kanalen en grachten, en veel eenden op straat, die we brood geven. Als ik met een zak naar het water loop, komen ze aansnellen. Dan een foto van een hond en een kat die samen op de bank liggen. Dieren zijn bij ons deel van de familie. Laika en Mamauw. Dan zelfs een foto, Laika lui op de bank, kijkt naar de tv. Ik vertel over honden uitlaten in het bos, en dan allemaal honden tegenkomen en samen spelen. Maar, ook Nederland: twee jongetjes van een vrouw uit Ivoorkust, beiden in Nederland geboren, de oudste nu 12. Nog steeds wachten op verblijfsvergunning. Zij is vluchteling, haar man voor haar ogen vermoord door een andere stam. Vallen onder kinderpardon, maar dat wordt zo zuinig mogelijk gerealiseerd. Ook dat is Nederland. We houden erg van onze huisdieren, maar we houden niet van immigranten. Ik vertel van de ‚grensgevangenissen’midden in het land en hoe die werken. Daarna help ik kerstcadeau’s inpakken. Allemaal een leuke trui.
Feest
Sint Jozef voor de Chaldeeuwse kerk. Een groot feest. De bisschop gaat speciaal naar de Jozef kerk, ik mag mee. Een kerk in de oude binnenstad, daar zijn bijna alle christenen weggetrokken, naar de buitenwijken; alleen de armen wonen er nog. Moderne woningen zijn comfortabeler. Maar toch hebben ze recent de kerk gerestaureerd uit verzet. „We geven geen kerken op!”zegt Mirkis lachend, maar met een ondertoon van opstandigheid. Het zou te ontmoedigend zijn voor de gelovigen.
En dan maak ik het eindelijk mee: de bisschop in vol ornaat, met staf en mijter, in de Eucharistieviering. Er is meer gezang dan anders. Het is een werkelijk plechtige Mis. Overvolle kerk. Uit de hele stad zijn ze naar dit feest gekomen. Ik zie enkele bekende gezichten. Sint Jozef wordt groots gevierd.
Bij thuiskomst is er whisky voor Mirkis en bier voor ons. Vraagt Yousif Thomas of ik geen whisky wil, ik heb toch ook feest. „Wel, hier in Kirkuk heb ik al meer bier gedronken dan in een heel jaar in Nederland”, geef ik terug. Hij concludeert dat ik geen alcoholiste ben.
En dan weer het mij bekende argument: „We hebben hier weinig vreugde, dus we moeten alles aangrijpen om iets te vieren. Anders lachen we te weinig.”
Als de maaltijd bijna is afgelopen, komt een van de vaste mensen binnen. Met een dame die ik niet ken. Ze gaan aan tafel zitten, dat is bijzonder. Mirkis seint me snel in: „Er zijn elf mensen van ons tegengehouden, ze mogen Kirkuk niet in. Staan aan de kant van de weg, zonder eten. Of de bis-schop kan helpen.”In ieder geval zal er een auto met eten heen gaan. Dekens voor de nacht. En dan onderhandelen met de burgemeester. Die zegt dat Kirkuk vol is, dat het niet meer kan. Maar omdat het christenen zijn, toch wat bedreigder nog dan moslims, zal de bisschop proberen te onderhandelen.